Malatya’nın zengin tarihiyle ve lezzetli üzümleriyle ünlü ilçesi Arapgir, il merkezine 114 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği bin 170 metre olan ilçenin en yüksek noktası 2 bin 20 metre yüksekliğindeki Göldağı’dır. Arapgir’e özgü siyah köhnü ve aşık beyazı üzümleriyle meşhur olan ilçede, her yıl eylül ayında Bağbozumu Şenlikleri düzenlenmektedir. Arapgir’de sofralık ve şaraplık olarak yetiştirilen köhnü üzümü, yöreye has bir lezzettir. Raf ömrü uzun olan bu üzümler, kış boyunca bozulmadan kalabilmektedir. Pekmez, pestil ve sirke yapımında kullanılan köhnü üzümünden oldukça lezzetli şaraplar da üretilmektedir. Karasal iklimin görüldüğü ilçede, yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları ise soğuk ve kar yaşanmaktadır.Milattan Önce 1200’lü yıllara kadar uzanan Arapgir’de, ilk yerleşimcilerin Muşkiler olduğu tahmin edilmektedir. Eski adı Daskuza olan yörede, ilk yerleşim bugünkü Osmanpaşa köyünün bulunduğu yerde Milattan Önce 1200’lerde kurulmuştur. Tarihsel süreç içerisinde yörede Hitit, Pers, Romalı, Bizans, Anadolu Selçukluları, Anadolu Beylikleri ve Osmanlı hakimiyeti yaşanmıştır. Bölgenin Türklerin kontrolüne girmesi ise 1178 yılında Selçuklular ile birlikte olmuştur. Arapgir yöresi, 1514 yılında yaşanan Çaldıran Savaşı’nın ardından Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğine girmiştir. Malatya’ya 1924 yılında bağlanarak ilçe statüsü kazanan Arapgir’de, bir zamanlar çok sayıda Ermeni yaşamıştır.
Arapgir’e nasıl gidilir?
Malatya il merkezine 114 kilometre uzaklıkta bulunan Arapgir, karayolu ulaşım olanaklarına sahiptir. İl merkezinden ilçeye her gün karşılıklı olarak düzenlenen minibüs seferleriyle ulaşmak mümkündür. Özel araçla ilçeye gitmek için ise iki saatlik bir yolu kat etmek gerekmektedir. Sivas’ın Divriği ilçesine 75 kilometre uzaklıkta bulunan Arapgir, Elazığ’ın Keban ilçesine ise 45 kilometre mesafede yer almaktadır. Bu ilçelerden de Arapgir’e ulaşım oldukça kolaydır.İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerden Arapgir’e havayolu ulaşımıyla gitmek isteyenler, Malatya Erhaç Havalimanı’nı kullanabilirler. Arapgir ilçe merkezine 108 kilometre uzaklıkta yer alan havalimanına ulaştıktan sonra, havayolu servis araçlarıyla önce Malatya il merkezine, oradan da minibüslerle ilçeye ulaşılabilmektedir. Kiralık araç veya taksiyle havalimanından direkt Arapgir’e gitmek de mümkündür.Arapgir’de doğa sporları
Doğa sporları için cazip bir coğrafyaya sahip olan Arapgir’de, çok sayıda yürüyüş parkuru bulunmaktadır. Ayrıca ilçenin yaylalarında dağ bisikletiyle uzun turlar düzenlenebilmektedir. Kayaarası Kanyonu’nda ise yaklaşık 13 kilometrelik bir parkur mevcuttur. Kaya tırmanışında deneyimli olanların kullanabildiği bu zor parkur, yaz aylarında yoğun olarak ziyaretçi çekmektedir. Kanyonun iki yanında ise doğa yürüyüşü yapılabilecek parkurlar mevcuttur. Ayrıca tarihi yapısıyla dikkat çeken Onar köyünde de keyifli bir yürüyüş yapılabilir. Köydeki yürüyüş sırasında; Roma mağaraları ve harabeleri, 600 yıllık cemevi ve Oğuzlar döneminden kalma mezar taşları görülebilmektedir.Bu arada Arapgir’de her yıl Uluslararası Malatya Fotokamp Projesi de düzenlenmektedir. Fotoğraf sanatçılarının yoğun ilgi gösterdiği bu projede, Arapgir’in harika doğası ve kültürel zenginliği görüntülenmektedir. İki gün süren etkinlikler kapsamında doğa yürüyüşlerine çıkan fotoğraf sanatçıları, ilçenin tarihi ve turistik yerlerinin fotoğraflarını çekmektedir. Ağırlıklı olarak Kayaarası Kanyonu’nda gerçekleştirilen etkinliklere çok sayıda yöre sakini de katılmaktadır.Arapgir’de gezilecek yerler
Ulu Camii ve Hankah
Arapgir’in görülmesi gereken tarihi yapılarından olan Ulu Camii Hankah, Eski Arapgir bölgesindeki kayalık bir alanda yer almaktadır. Titiz taş işçiliğiyle dikkat çeken yapının muhteşem pandantifleri ve kemerleri ilgi çekicidir. Caminin kitabesi bulunmadığı için tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemekle birlikte 14’üncü yüzyılda, İlhanlılar döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu öncesinde yapılan caminin kuzeydeki ana giriş kapısı oldukça görkemlidir. Mihrabındaki bitkisel ve geometrik işlemeler, taş işleme sanatının en güzel örneklerindendir. Kesme taştan inşa edilen caminin minaresi yoktur. Ulu Camii’nin yanında Karabaş-ı Veli Zaviyesi bulunmaktadır. Mescit ve çilehane olmak üzere iki bölümden oluşan Hankah’ın üstteki odaları, caminin kapısını görmektedir.Arapgir Kalesi
Arapgir’in tarihi yapılarından olan kale, Eski Arapgir bölgesindeki hakim bir noktadadır. Bugüne yalnızca birkaç burç ile duvarın kaldığı kalenin kimler tarafından hangi dönemde yapıldığı bilinmemektedir. İçme suyu kanal şebekesiyle dikkat çeken kalede, surlar taş ve kireç harcı ile inşa edilmiştir. Herhangi bir resmi arkeolojik kazı yapılmadığı için kale hakkında detaylı bilgiler yoktur.Meydan Köprüsü
Arapgir ilçe merkezinde yer alan Meydan Köprüsü, Kozluk çayı üzerinde bulunmaktadır. Osman Paşa Mahallesi’ndeki köprü, tarihi İpek Yolu üzerindedir. İki kemerli olan Meydan Köprüsü, kesme taştan inşa edilmiştir. Köprünün yakınında yer alan Sultan Murat Köprüsü de görülmeye değer bir yapıdır. İki köprü de günümüzde kullanımdadır.Cafer Paşa ve Mirliva Ahmet Paşa camileri
Arapgir’e bağlı Osman Paşa Mahallesi’nde yar alan Cafer Paşa Camii, 14’üncü yüzyılda, Şeyh Masan tarafından inşa edilmiştir. İlhanlı dönemi eserleri arasında yer alan cami, kitabesinde yazdığına göre 1693 yılında, Cafer Paşa tarafından oranımdan geçirilmiştir. Tek kubbeli ve tek minareli cami kare şeklindedir. Günümüzde ibadete açık olan cami, Osmanlı zamanında gezgin dervişlerin barınma ihtiyaçlarını da karşılamıştır. Öte yandan ilçe merkezindeki İsaoğlu Mahallesi’nde bulunan Osmanlı yapısı Mirliva Ahmet Paşa Camii de ilçenin görülmesi gereken tarihi yapılarından biridir. Ayrıca Osman Paşa Mahallesi’nde bulunan Molla Eyüp Camii ise günümüze harap biçimde ulaşmıştır.Gümrükçü Osman Paşa Camii ve Hamamı
Bu cami ve hamam, Eski Arapkir bölgesindeki Arapkir Çayı kıyısında yer almaktadır. Camide yer alan kitabeye göre, 1787’da Osmanlı paşası Gümrükçü Osman Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Kesme taştan yapılan cami, tek minareye sahiptir, son cemaat yeri ise ahşaptan yapılmıştır. Restore edilen cami Arapgir’in görülmeye değer yapılarından bir diğeridir.Çobanoğlu Konağı
Arapgir ilçe merkezinde yer alan konaklar, ilçenin önemli eserleri arasında bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Çobanoğlu Konağı, Osmanlı paşası Cevat Şakir Paşa’ya aittir. Konak, zemin katıyla birlikte toplam üç kata sahiptir. Taştan yapılan duvarların arasına ahşap hatıllar atılan konak, günümüze kadar ulaşmıştır.Millet Hanı
Arapgir ilçe merkezinde, Köseoğlu Mahallesi’nde bulunan Millet Hanı, Mirtiva Ahmet Bey Camii’nin karşısındadır. 1889 yılında, kilise vakfınca yaptırılan han, inşa edildiği dönemde, burada hareketli olan ticaret hayatında önemli bir yer tutmuştur. Süreç içinde ticaretin zayıflamasıyla birlikte terk edilen han, günümüzde restore edilmiştir.Onar Köyü Cemevi
Arapgir ilçe merkezine 15 kilometre uzaklıkta yer alan Onar köyü, yüzlerce yıldır özelliklerini kaybetmemiş yerlerden biridir. Kayalık bir zemin üzerine kurulmuş olan köyün en ilgi çekici yapısı ise burada yer alan 600 yıllık cemevidir. En eski cemevleri arasında bulunan Onar Köyü Cemevi, bugüne kadar varlığını sürdüren dokusuyla görenlerin ilgisini çekmektedir. Ayrıca köyde Roma döneminden kalan kaya mezarları da bulunmaktadır. Onar köyünde Arapgir’in meşhur üzümlerinden lezzetli şaraplar da yapılmaktadır.Ermeni Kilisesi
Bir zamanlar binlerce Ermeni’nin yaşadığı Arapgir’de, Apostalik Kilisesi adıyla bilinen bir kilise bulunmaktadır. Yapıldığı dönem ilçede yaşayan 11 bin Ermeni’ye hizmet veren kilise, bölgede yapılan dört din kurumu ve yedi okuldan biridir. Günümüze kısmen ulaşabilen Ermeni Kilisesi, ilçenin en önemli tarihi yapılarından biri olarak öne çıkmaktadır.Kozluk Çayı Kanyonu
Arapgir’in doğal güzellikleri arasında yer alan bu kanyon, Kozluk Çayı üzerindeki Çiğnir Köprüsü’nden başlamaktadır. Arapgir-Kemaliye karayolunun yakınındaki Eski Kozluk Köprüsü bölgesine kadar devam eden Kozluk Çayı Kanyonu’nun uzunluğu yaklaşık 18 kilometredir. Bazı yerlerinden dik ve sarp kayalıkların bulunduğu bu kanyonda, dağ keçisi gibi yaban hayvanları yaşamaktadır. Yürüyüş ve tırmanış gibi doğa sporlarının yapılabileceği kanyon, muhteşem manzarası nedeniyle de görülmeye değerdir.Arapgir’de nerede ne yenir?
Malatya yemek kültürünün özelliklerini taşıyan Arapgir’de, ilçeye özgü çarşı ekmeği ve kebap özellikle öne çıkmaktadır. İlçede en çok tüketilen lezzetlerin başında tandır kebabı, akıtma bıcığı, Arapgir sarması, reyhan şurubu ve kızartma gelmektedir. Arapgir’de yer alan restoran ve lokantalarda bu lezzetleri tadabilirsiniz. İlçenin öne çıkan restoranlarını; Arapgir Kebap Salonu, Arapgir Büryan Kebapçısı, Şan Resturant, Göldağı Pastanesi, Medo, Altınpulu Cafe, Kaynarca, Güvenar Restaurant, Nazar Cafe Restoran, Çarşıbaşı Pide, Saray Pide, Cafehan, Organik Çiğköfte, Tatlı Park, Doping Çiğköfte, Can Pide Lahmacun ve Nazar Restaurant olarak sıralayabiliriz.Arapgir’de gece hayatı
Malatya’nın Arapgir ilçesinde aktif bir gece hayatından söz edemeyiz. Alkollü mekanın yok denebileceği ilçede; kafeterya, pastane ve çay bahçelerinde akşam saatlerinde keyifli zaman geçirebilirsiniz. Buralarda içeceklerinizi yudumlayarak dost ve arkadaşlarınızla sohbet edebilirsiniz. Arapgir’deki bu mekanların başlıcaları; Göldağı Pastanesi, Kaynarca Cafe, Nazar Cafe Restoran, Altunpul Teras Kafe, Cafehan ve Közlük Çay Behcesi’dir.