Türkiye’nin uluslararası türkü festivali düzenlenen tek ilçesi konumundaki Arguvan, bağlı olduğu Malatya il merkezine 72 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Türkülerinin yanı sıra balı ile ünlü ilçede, höyükler bulunmaktadır. Ağırlıklı olarak arazisi engebeli olan ilçenin en yüksek noktası, Arapgir ilçesi ile Arguvan arasında yer alan Gözdağı’dır. Heyelan bölgesinde yer aldığı için ilçe merkezi kurulduğundan beri üç defa yer değiştirmiştir. Günümüzde halen ilçe merkezinde toprak kaymaları ve çökmeler meydana gelmektedir.Deniz seviyesinden yüksekliği bin 150 metre olan Arguvan’da karasal iklim görülmektedir. İlçede kış ayları karlı ve soğuk, yaz ayları ise kurak ve sıcak yaşanmaktadır. Sanayinin gelişmediği bu küçük ilçede, halk ağırlıklı olarak geçimini tarım, hayvancılık ve arıcılık ile sağlamaktadır. Okuma yazma düzeyi bakımından Türkiye’deki ilk yerleşim yerlerinden olan Arguvan’da, arazinin verimsizliği ve susuzluk nedeniyle insanlar geçimini sağlayamamış ve okumayı tercih etmiştir.Bu küçük ilçenin türküleri dünyaca ünlüdür. Türkiye’nin en çok türküye sahip ilçesi olan Arguvan’da, her yıl Temmuz ayında Uluslararası Arguvan Türkü Festivali düzenlenmektedir. İki gün süren festivalde, konserler verilmekte, şiirler okunmakta ve yöresel ürünlerin sergilendiği stantlar açılmaktadır. İlçenin yaklaşık 10 bin olan nüfusu, dünyanın dört bir yanından Arguvanlıları buluşturan festival günlerinde 100 bini aşmaktadır. Festivale Türkiye’nin pek çok yerinden de türkü severler katılmaktadır.Tarihi Milattan Önce 5000’li yıllara kadar uzanan Arguvan yöresi, Bizans kaynaklarında Argaous ismiyle anılmaktadır. Yörenin adı 8’inci yüzyıla ait Arapça kaynaklarda ise Argaün olarak geçmektedir. Ardından Argalar ve Argavlar olan isim, 11’nci yüzyıl Ermeni kayıtlarında da gümüş yeri anlamına gelen Argawana şeklindedir. Bölgeye asıl yerleşimin 1071 Malazgirt Zaferi’nin ardından yaşandığı belirtilmektedir. Arapgir ilçesine bağlı olduğu Osmanlı İmparatorluğu döneminde ilçenin adı Tahir olarak geçmektedir. Bir dönem de Diyarbakır’a bağlanan ilçe, 1873 yılında Tahir ismiyle Elazığ’ın Keban ilçesine, Cumhuriyetin ilanının ardından da Malatya’ya bağlanmıştır. İlçenin ismi 1954 yılında Arguvan olarak değiştirilmiştir.
Arguvan’a nasıl gidilir?
Malatya il merkezine 72 kilometre uzaklıkta yer alan Arguvan, karayolu ulaşım olanaklarına sahiptir. İl merkezine asfalt yol ile bağlı olan ilçeye ortalama bir saatte ulaşılabilmektedir. Malatya il merkezindeki Doğu Garajı’ndan günün belirli saatlerinde hareket eden minibüslerle ilçeye gidilebilir. Elazığ’ın Keban ilçesine 60 kilometre uzaklıkta bulunan Arguvan’a, bu ilçenin yanı sıra 40 kilometre mesafede bulunan Malatya’nın Hekimhan ilçesinden de ulaşılabilmektedir.İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük kentlerden Arguvan’a havayolu ulaşımıyla gitmek isteyenler ise Malatya Erhaç Havalimanı’nı kullanabilirler. Arguvan ilçesine yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta olan havalimanına indikten sonra, havayolu servis araçları veya taksilerle önce Malatya il merkezine, ardından da Arguvan ilçesine minibüslerle ulaşım mümkündür. Ayrıca havalimanından özel araçla ya da kiralık araçlarla direkt Arguvan’a da gidilebilmektedir. Bu yol ise 61 kilometre uzunluğundadır.Arguvan’da doğa sporları
Coğrafi yapısı doğa sporlarına uygun olan Arguvan’da, bu potansiyel ne yazık ki yeterince değerlendirilememiştir. Özellikle ilçenin köylerinde doğa yürüyüşü yapılabilecek pek çok yer mevcuttur. Ayrıca avlaklarıyla da ünlü olan Arguvan’da, doğa yürüyüşlerinin yanı sıra avcılık da yapılabilmektedir. Arguvan ile Arapgir ilçeleri arasında yer alan Gözdağı ise hem trekking hem de tırmanış gibi aktivitelere uygundur.Arguvan’da gezilecek yerler
Karahöyük Köyü
Arguvan’ın tarihi hakkında en önemli bilgilerin elde edildiği Karahöyük köyünde, aynı isimli bir höyük bulunmaktadır. Resmi arkeolojik kazıların yapılmadığı bu höyükte gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında, Tunç çağı ile Hititler dönemine ait kalıntılar bulunmuştur. Kalıntılara bakıldığında, buranın Milattan Önce 5 binli yıllarda yerleşime açık olduğu ortaya çıkmaktadır. Bulunan el yapımı seramikler ise Milattan Önce 3 binli yıllara işaret etmektedir. Bu seramiklerin hamuruna ince kum karıştırılmış ve siyah astar atılmıştır. Anadolu’da Kirbet Kerat adı verilen bu seramiklerden köyde çok sayıda bulunmuştur. Çok sayıda Hitit hiyeroglifinin de bulunduğu Karahöyük’te, söz konusu döneme ait kabartmalı taş dikmeler de mevcuttur. En önemli yerleşimin Hititler döneminde olduğu sanılmaktadır.Morhamam Köyü Höyüğü
Arguvan’ın Morhamam köyünde bulunan bu höyük de yörenin tarihiyle ilgili önemli veriler sunmaktadır. Karakaya Baraj Gölü kıyısında yer alan Morhamam Höyüğü’nde yapılan yüzey araştırmalarında, yörenin ilk Tunç çağından itibaren yerleşime açık olduğu ortaya çıkmıştır. Herhangi bir resmi arkeolojik kazının yapılmadığı höyük, sonraki dönemlerde de iskan görmüştür.İsahöyük
Arguvan’ın İsa köyünde yer alan bu höyükte de resmi bir arkeolojik kazı gerçekleştirilmemiştir. Arguvan Malatya yolu üzerinde yer alan höyükte yapılan yüzey araştırmalarında ise eski Tunç Çağı’nda yerleşim olduğuna dair kalıntılar dikkat çekmektedir. Günümüzde görülebilecek İsahöyük, iyi korunmuştur.Kızık Köyü Kutsal Balıklar Parkı
Arguvan ilçe merkezine 10 kilometre mesafedeki Kızık köyü, ilçenin gezilmesi gereken yerlerinden biridir. Doğal güzellikleriyle dikkat çeken köy, eşsiz manzarasıyla öne çıkmaktadır. Yaklaşık 700 yıl önce kurulan köyde, içme suyu kaynağına yakın havuzlarda beslenen balıklar ise özellikle turistlerin ilgisini çekmektedir. Kutsal olduklarına inanılan bu balıkların, hastalara şifa, çocuğu olmayanların da çocuk dileğini yerine getirdiği söylenmektedir. Köy halkı tarafından beslenen bu balıklardan ölenler ise köy mezarlığına gömülmektedir. Köyde anlatılan efsaneye göre, bir zamanlar, içme suyu kaynağında bulunan bu balıkların hepsi köy muhtarı tarafından dışarı atılmıştır. Adından muhtar, oğlu, kızı ve eşi bir yıl içinde hayatını kaybetmiştir. Sonra balıklar havuzda yeniden görülmeye ve çoğalmaya başlamıştır. Bu nedenle balıklar kutsal kabul edilmiştir.Arguvan’da nerede ne yenir?
Malatya mutfak kültürünün özelliklerini taşıyan Arguvan’da, mutfağın başrol oyuncusu bulgurdur. Bulgurdan yapılan lezzetli yemeklere ev sahipliği yapan ilçede; içli köfte, çirli köfte, mercimekli köfte ve soğanlı köfte öne çıkan lezzetlerdir. Ayrıca Malatya’nın meşhur lezzetleri olan analı kızlı köfte, kaburga dolması, kağıt kebabı, papaz yahnisi, fasulye kavurması, kömbe, incik kebabı, ekşili köfte ve katmer de Arguvan’da yaygın olarak tüketilmektedir.Arguvan’da yer alan restoran ve lokantalarda bu lezzetleri tadabilirsiniz. İlçenin öne çıkan restoranlarını; Erenler Restaurant, Gürbüzün Yeri, Merkez Tavuk Mangal, Çıra Mangal, Çınar Unlu Mamulleri ve Dostlar Restoran olarak sıralayabiliriz. Küçük bir yer olan Arguvan’da, restoran ve lokantalar ilçe merkezindeki tek cadde üzerinde bulunmaktadır.Arguvan’da gece hayatı
Malatya’nın bu küçük ve şirin ilçesi, gece hayatı konusunda fazla seçenek sunmamaktadır. İlçe merkezinin nüfusu zaten birkaç bin olan yerleşim yerinde, birkaç tane alkollü mekan mevcuttur. Daha çok birahane tarzında olan bu mekanlarda, Arguvan türküleri eşliğinde geç saatlere kadar keyifli zaman geçirebilirsiniz. Arguvan Türkü Festivali’nin yapıldığı günlerde ise ilçede gece hayatı oldukça hareketlenmektedir. Bu günlerde ilçe merkezinde yer alan mekanlarda sabah saatlerine kadar eğlenmek mümkündür. Arguvan’da yer alan Barış Restoran ve Dostlar Restoran, hem yemek yiyebileceğiniz hem de içeceklerinizi yudumlayabileceğiniz mekanların öne çıkanlarıdır. Ayrıca ilçede yer alan çay bahçesi ve kafeteryalar da günün yorgunluğunu atabileceğiniz mekanlardır.