Hacıbektaş Gezi Rehberi
Hacıbektaş Gezi Rehberi
Nevşehir’e bağlı bir ilçe olan Hacıbektaş, Hacı Bektaş Veli Külliyesi ve Türbesi’nden dolayı Türkiye’deki önemli turizm destinasyonları arasında bulunmaktadır. Her yıl yüz binlerce kişinin ziyaret ettiği ilçe, Nevşehir kent merkezine 45 kilometre mesafede bulunmaktadır. Anadolu’nun orta yerindeki yüksek bir coğrafyada bulunan ilçe, pek ağaç bulunmayan bir yerleşim birimidir. İsmini Hacı Bektaş Veli’nin kurduğu ilim yuvası olan dergahtan alan ilçe, hoşgörü ve barışın şehri olarak nitelendirilmektedir. Anadolu Selçuklu Devleti’nin çalkantılı zamanında Horasan’ın Nişabur kentinden buraya gelip yerleşen Hacı Bektaş Veli, Suluca Karahöyük’te bir dergah kurmuş ve orayı bir ilim yuvası haline getirmiştir. İnsan odaklı Alevi- Bektaşi öğretisini buradan yayarak öğrenciler yetiştiren Hacı Bektaş Veli, 1209 ile 1271 yılları arasında yaşamıştır. İlçede yapılan arkeolojik kazılar, buradaki yerleşimin Milattan Önce 3200 yılına kadar uzandığına işaret etmektedir. Yıldırım Beyazıt’ın 1398’de Osmanlı topraklarına kattığı bölgede, 1402’de Ankara Savaşı Timur tarafından kazanılınca Karamanlıların egemenliğine girmiştir. Uzunca bir süre savaşan Karamanlılar ve Osmanlıların savaşı 1466’da Osmanlılar lehine sonuçlanınca bölge Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyeti altına alınmıştır. Bu dönemde Hacı Bektaş Veli’nin öğretileri de olgunlaşmış ve halk arasında ilgiyle karşılanmıştır. Doğruluk ve dürüstlüğe dayanan öğretileri ile birçok öğrenci yetiştirmiştir.Hacıbektaş’a nasıl gidilir?
Anadolu’nun ortasında bir ilçe olan Hacıbektaş’a çevre illerden otobüslerle gitmek mümkündür. Nevşehir, Kırşehir ve Kayseri'den doğrudan otobüs seferlerinin yapıldığı ilçeye ulaşım oldukça kolaydır. Havayoluyla ilçeye ulaşmak isteyenler, öncelikle ilçeye yakın olan Kapadokya ve Kayseri havalimanlarından birine uçuş gerçekleştirmelidir. Oradan ise otobüslerle ulaşım sağlanmaktadır. Hacıbektaş’a Nevşehir ve Kırşehir’den gün içinde minibüs seferleri de düzenlenmektedir.
Hacıbektaş’ta doğa sporları
Hacıbektaş’ta doğa sporları
Bozkırın ortasında yer alan Hacıbektaş’da doğa sporları için en uygun mekanlar yürüyüş yapılabilecek parkurlardır. İlçede özellikle fotoğrafçılık ve doğa yürüyüşleri için uygun mekanlar bulunmaktadır. Hacı Bektaş Veli Külliyesi ve Dergahı nedeniyle bölgeye gezi düzenleyen doğa sporları dernekleri ve kulüpler de burada yürüyüşler düzenlemektedir.
Hacıbektaş’ta doğa sporları
Hacıbektaş’ta gezilecek yerler
Hacı Bektaş Veli Dergahı Külliyesi
Hacıbektaş’ı turizme kazandıran en önemli yapı Hacı Bektaş Veli Dergahı Külliyesi’dir. Bölgede mutlaka gezilmesi gereken yerler arasında bulunan bu külliye, birbiri ardına sıralanan üç tane avludan ve bu avluların etrafında bulunan yapılardan meydana gelmektedir. Batı tarafında bulunan anıtsal giriş kapısından ilk avluya girilerek külliye gezilmeye başlanabilir. Sağ tarafında çamaşırhane ve hamamın yer aldığı Nadar Avlusu’nun önünde ise Üçler Çeşmesi mevcuttur. Avlunun sonunda ise Üçler Kapısı bulunmaktadır. Bu kapıdan dergah yapılarının toplandığı ikinci avluya geçilmektedir. Dergah Avlusu’nun sağ tarafında Arslanlı çeşme ve aşevi, sol tarafında ise dergahın en eski yapısı olan Meydan Evi bulunmaktadır. Bu ev iki bölümden meydana gelmektedir ve burada döneminde cemler yapılmaktaydı. Ayrıca ikinci avlunun sonunda II. Mahmut döneminde yaptırılan bir de mescit mevcuttur. Hacı Bektaş Veli zamanında inşa edilen külliyeye 14’üncü ve 16’ncı yüzyılda bölümler eklenmiştir.Aslanlı Çeşme
Bu çeşme Mısır İskenderiye mermerinden inşa edilmiştir. Kullanılan mermerleri ise Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa soyundan olan Fatma hanım 1853’te hediye olarak göndermiştir. Çevresi renkli taşlarla süslü olan çeşmenin üzerinde bulunan sülüs hatlı Arapça kitabede; çeşmenin sadrazam Halil Rıfat Paşa’nın eşi olan Fatma Fikriye hanım tarafından 1897 yılında yaptırıldığı belirtilmektedir. Yazının altında altı ucu bulunun bir yıldız bulunmaktadır.Havuz
Külliyede görülmesi gereken bir diğer yapı olan havuzun, Üçler Kapısı’na bakan duvarı üçgen alınlık biçiminde yapılmıştır. Bu üçgenin tepe kısmında ise mermerden 12 dilimli hüseyni taç bulunmaktadır. Üçgenin havuz tarafıdaki kısımda bulunan 12 mısralık kitabede, havuzun 1906 ile 1908 arasında Beyrut Valisi Halil Paşa’nın eşi tarafından inşa ettirildiği ifade edilmektedir.Aşevi
Hacı Bektaş Veli Külliyesi’nde bulunan aşevi, iki kanatlı geniş bir kapıdan girilen geniş bir alanda bulunmaktadır. İki tane koridordan geçildikten sonra aşevi salonuna girilmektedir. Bu koridorlardan ilkinin sağ tarafında yer alan küçük odada aşevi babasının mezarı bulunmaktadır. Buradan ikinci koridora açılan kapının üstündeki Arapça yazıda 1560 tarihli kitabe bulunmaktadır. Hacı Bektaş Veli’ye gönül verenler ile yeniçeri ocağı tarafından kutsal kabul edilen Kara Kazan, giriş kapısının karşısındaki ocak üzerinde yer almaktadır. Salonda ayrıca bulaşık yıkama yeri ve et soğutma yeri de vardır. Vitrinlerde ise orijinal haliyle bugüne kadar kalan kahve kutusu, halife kazanı, körük ve kantar gibi aşeviyle ilgili eşyalar yer almaktadır.Cami
Hacı Bektaş Veli Külliyesi’nde yer alan cami, 1834’te II. Mahmut döneminde yaptırılmıştır. Özel bir yapısı olduğu gözlenen caminin dikkat çeken yanı ise kısa minaresidir. Cami külliyede yer alan diğer binalarla uyumlu bir görüntü sergilemektedir.Meydan Evi
Hacı Bektaş Veli Dergahı’ndaki en önemli bölümlerinden olan Meydan Evi, 1367’de Murat Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Meydan Evi’ne ikinci avluya girişin sol tarafındaki kemerlerin ortasında yer alan kapıdan girilmektedir. Bu kapıların birinin üzerinde, Selçuklu döneminden kalma kabartma bir ayet yer almaktadır. Ayetin yer aldığı mermer taşın alt kısmında ise Yunanca, bir yazı bulunmaktadır. Bu da mermerin Selçuklu zamanında bir Yunan yapısından söküldüğünü göstermektedir. Döneminde tarikata girmek, ikrar vermek, nasip almak törenleri ve cem ayinleri Meydan Evin’de yapılmaktaymış. Burası uzun bir süre Bektaşilik öğretisinin yaşatıldığı önemli bir yer olmuştur. Göğün dokuz kattan oluştuğunu simgelemek için tavanı dokuz kat olarak yapılan Meydan Evi’nde desenli kilimler, bu kilimlerin üzerinde de 12 imamı simgeleyen 12 tane makam postu bulunmaktadır. Sağ tarafta Bektaşi tahtı ve yanı sıra Bektaşi hat süsleme sanatını ortaya koyan tablolar ile önde gelen Bektaşileri gösteren siyah beyaz fotoğraflar yer almaktadır. Ayrıca çeşitli mühürler, el işi dokuma örnekleri ve müzik aletleri gibi Bektaşi kültürüne eserler de burada görülebilmektedir. Burada en önemli eserlerden birisi, ocağın üzerinde yer alan ve 15’inci yüzyılda yapıldığı sanılan Hacı Bektaş Veli’nin resmidir. Bu tabloda Hacı Bektaş Veli, barışçıl felsefesinin aynası niteliğinde kabul edilen, kucağında yan yana bulunan ceylan yavrusu ve aslan ile resmedilmiştir.Mihman Evi
Dergahın girişinde sol kısımda yer alan Mihman Evi, misafirlerin ağırlanması amacıyla kullanılmıştır. Buraya girmek için önce çift kanatlı kapıdan avluya geçilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda Hazret Avlusu da denilen burası, çiçek bahçesi görünümündedir. Ardından birkaç basamak inildikten sonra oldukça ilgi çekici iç mekana girilmektedir. Ayrıca sağ taraftaki bölümde Atatürk Büstü de bulunmaktadır.Pir Evi
Hacı Bektaş Veli Külliyesi’nde bulunan Pir Evi, 13’üncü ve 16’ncı yüzyıllar arasında yapılmıştır. Aynı zamanda Ak Kapı adı verilen evin giriş kapısında Selçuklu döneminin motifleri mevcuttur. Bu mermer kapının iki tarafında ise küçük hücreler bulunmaktadır. Kemerinin üzerinde çift başlı kartalın işlendiği kapıdan orta bölüme geçilmektedir.Çilehane
Çilehane, Ak Kapı’dan girildiğinde koridorun sağ tarafında yer almaktadır. Buraya etrafı taşlarla çevrili olan küçük bir kapıdan girilmektedir. Oldukça küçük olan bu loş odanın ebatları 2 metreye 3 metredir. Dergahın çekirdeği olarak nitelendirilen bu yapı, dergahtaki en eski yapıdır ve Hacı Bektaş Veli’nin sağlığında da vardır.Kırklar Meydanı
Dervişlerin üniversite seviyesinde eğitim aldıkları yer olan Kırklar meydanı, oldukça geniş bir salondur. Üç kemerin üzerinde duran tavanı ve ortamı aydınlatan hacet penceresi bulunmaktadır. Meydanın doğu tarafında mezarlar yer almaktadır. Burada yer alan seki üzerinde ise antika saatler, İran halısı, şamdanlar, ipek seccadeler ve levhalar vardır. Pencerenin önündeki vitrinlerde ise Bektaşilikle alakalı eserler sergilenmektedir.Hacı Bektaş Veli Türbesi
Hacı Bektaş Veli Türbesi’ne, Kırklar Meydanı’nın girişinde sağ tarafta yer alan kapıdan girilmektedir. Çevresi işlemeli mermerden kaplanan bir giriş kapısı mevcuttur. Bu işlemeler arasında üç balık ve dört güvercin motifi dikkat çekmektedir. Ana kapıdan girdikten sonra sekiz basamaklı bir merdiven inilerek bir düzlüğe ulaşılmaktadır. Kare planlı olan türbenin ortasında Hacı Bektaş Veli’nin yüksek sandukası mevcuttur. Sağ ve sol taraflardaki sekilerde de dergaha hizmet veren babalar ile Horasan erenlerinin mezarları dikkat çekmektedir.Balım Sultan Türbesi
Klasik bir yapı olarak nitelendirilen Balım Sultan Türbesi, üçüncü avlunun sağ tarafında yer almaktadır. Balım Sultan, Bektaşiliğin kurulmasında ve genişlemesinde önemli hizmetleri olan Bektaşiliğin ikinci piri olarak bilinmektedir. Dimetoka’da 1462’de dünyaya gelen ve 1516 yılında hayatını kaybeden Balım Sultan’ın türbesi 1519 yılında yapılmıştır. Yavuz Sultan Selim’in komutanlarından olan Şahsuvaroğlu Ali Bey’in, Selçuklu mimarisi stilinde ve bal peteği rengindeki yontma taşlarla inşa ettirdiği türbe, kare planlıdır. Türbede güvercin temalı heykeller dikkat çekmektedir.Hacıbektaş mutfak kültürü
İç Anadolu Bölgesi ve Nevşehir mutfağının tahıl ağırlıklı yemek kültürünü taşıyan Hacıbektaş, aynı zamanda kendine özgü lezzetlere de sahiptir. İlçede önde gelen yöresel lezzetler olarak Hacıbektaş tava, Hacıbektaş yahnisi, erişte, mantı ve sulu köfte dikkat çekmektedir. Ayrıca Kapadokya bölgesinde yaygın bir şekilde üretilen Küp şarabı da Hacıbektaş’ın öne çıkan içecekleri arasında yer almaktadır.Hacı Bektaş Veli Anma Törenleri
Hacıbektaş ilçesinin ününü sadece Türkiye’ye değil, dünyaya duyuran bu festival her yıl düzenlenmektedir. 1964 yılının 16 Ağustos günü müze olarak açılan Hacı Bektaş Dergahı’nda o tarihten bu yana her yıl Hacı Bektaş Veli Anma Törenleri ve Kültür Sanat Etkinlikleri yapılmaktadır. Dünyanın dört bir yanından yüz binlerce kişinin katıldığı bu etkinliklerde Hacı Bektaş felsefesinin tanıtımını kapsayan etkinliklerin yanı sıra konserler ve çok sayıda kültürel sanatsal faaliyet düzenlenmektedir. Her yıl 16, 17 ve 18 Ağustos günlerinde üç gün boyunca devam eden etkinlikler, 1990 yılından beri uluslararası çerçevede yapılmaktadır.
Burdur Gece Hayatı
Hacıbektaş’ta gece hayatı
İç Anadolu Bölgesi illerine benzer şekilde sakin bir gece hayatına sahip olan Hacıbektaş, turizm alanında geliştiği için nispeten daha iyi imkanlar sunmaktadır. İlçede gece hayatı ağırlıklı olarak kafelerde devam ederken, az sayıda bar ve içkili mekan da bulunmaktadır. Hacıbektaş ilçesinde yerli ve yabancı turistlerin en çok tercih ettiği barlar arasında ise Atatürk Bulvarı’nda bulunan Teras Cafe Bar, Eski Pazaryeri Sokak üzerinde yer alan Eral Cafe Bar ve Atatürk Bulvarı’ndaki Odamızdaa isimli mekandır. Hacıbektaş’ta akşam saatlerinde keyifli vakit geçirerek, özellikle yerel şarapları tatmak için bu mekanlara uğrayabilirsiniz.