
Havza Gezi Rehberi
Samsun’un tarihi ve doğal güzellikleriyle bilinen ilçesi Havza, il merkezine 84 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Ankara-Samsun karayolu üzerinde yer alan ilçenin Amasya’ya uzaklığı ise 53 kilometredir. Mustafa Kemal Atatürk’ün Havza genelgesinden dolayı tarihi bir önemi bulunan Havza, 13 Haziran 1919 günü Atatürk’ü ağırlamıştır. Atatürk, 18 gün boyunca ilçede yer alan Mesudiye Otel’de kalmıştır. Yolda rahatsızlanan Atatürk’ün Havza’nın şifalı kaplıcalarında tedavi olduğu da belirtilmektedir. Termal turizmin geliştiği ilçe, her yıl çok sayıda turist tarafından ziyaret edilmektedir.
Oldukça eski bir tarihe sahip olan Havza, Milattan Önce 2000'lerde Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları arasında kurulmuştur. Hititler döneminde kurulan ilçe, 1071 Malazgirt Savaşı’nın ardından Türklerin kontrolüne girmiş, ancak Haçlı Seferleri sonucu sıklıkla el değiştirmiştir. 13’üncü yüzyılda Selçukluların kontrolüne giren bölge, hanedanlığın yıkılmasının ardından Canik Beyliği'ne, 1414 yılında da Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Havza, Osmanlı döneminde Amasya'ya bağlı olarak yönetilmiştir. 1882’de ilçe statüsü alan ilçe, 1925’te Amasya'dan ayrılarak Samsun'a bağlanmıştır.
Havza’ya nasıl gidilir?
Samsun’a 84, Amasya’ya ise 53 kilometre uzaklıkta yer alan Havza, kolay ulaşım olanaklarına sahiptir. İlçe Ankara-Samsun karayolu üzerinde konumlanmış olup, Karadeniz Bölgesinin sahil kentlerini, diğer bölgelere bağlayan önemli karayolu ve demiryolu üzerinde yer almaktadır. Karayolu ve demiryolu ulaşım imkanlarına sahip olan Havza’ya, ayrıca Samsun Çarşamba Havalimanı üzerinden gitmek de mümkündür.
Havza’da doğa sporları
Havza’da doğa sporları
Coğrafi yapısı doğa sporlarına uygun olan Havza ilçesinde, başta doğa yürüyüşü olmak üzere çeşitli aktiviteler yapılabilmektedir. İlçede trekking için en çok tercih edilen rota, ilçe merkezinde stat önünden Kılavuz Ormanı’na kadar devam eden üç kilometrelik parkurdur. Havza’da ayrıca Çayırözü, Aslançayır Yaylası ve Ballıkaya Göletleri bölgesi de doğa yürüyüşleri için oldukça uygundur.İlçede bisiklet için uygun parkurlar da mevcuttur. Pedal çevirmek için en uygun rotalar, Atatürk Evi, Eski İmaret, Camiler, Kurt Köprü ve Aslançayır Yaylası bölgeleridir. Öte yandan Aslançayır Yaylası atlı doğa yürüyüşleri ve çim kayağı yapmak için de tercih edilen güzel bir yayladır.

Havza’da gezilecek yerler
Havza’da gezilecek yerler
Atatürk Evi
Havza’da gezilebilecek yerlerin başında gelen Atatürk Evi, Menderes Mahallesi Atatürk Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk, o dönem otel olarak kullanılan bu binada, 25 Mayıs-13 Haziran 1919 günleri arasında konaklamıştır. Milli Mücadelenin ilk karargahı olarak kullanılan bu bina, günümüzde müze olarak hizmet vermektedir. Atatürk Evi’nde, O’nun kişisel eşyaları, Milli Mücadelede kullanılan bazı silahlar ve yöreye ait giysi ve mutfak görülebilmektedir.Asslanağzı-Kızgözü Kaplıcası (Vakıf Hamamı)
Havza’da kaplıca olarak hizmet veren Vakıf Hamamı, İmaret Mahallesi’nde yer almaktadır. Bölge sakinleri tarafından Sultan Mesud Hamamı, Büyük Hamam, Aslanağzı-Kız Gözü veya Sadi Paşa Hamamı gibi isimlerle de anılan hamam, Bizans yapıdır. Hamamın 1200’lü yıllarda inşa ettirildiği tahmin edilmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olan hamam, 1980 yılında koruma altına alınmıştır.Kurt Köprü
Havza’nın görülebilecek tarihi yapılarından bir diğeri olan Kurt Köprü, ilçe ile Vezirköprü ilçesinin sınırını oluşturan İstavroz Çayı üzerinde bulunmaktadır. Kayabaşı Mahallesi’nde yer alan köprünün kesin yapılış zamanı bilinmemektedir, ancak mimarisi ve malzemesi göz önüne alındığında 12 ya da 13’üncü yüzyılda, Bizans döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir. Selçuklular döneminde onarım gördüğü düşünülen köprü, yaklaşık 400 metre uzunluğuna, 2 metre genişliğine ve 12 metre yüksekliğe sahiptir. Köprüde iki büyük göz ve ortasında ise bekçi evi bulunmaktadır. Son olarak 2010 yılında aslına uygun restore edilen Kurt Köprü, görülmeye değer bir yapıdır.Yörgüç Paşazade Mustafa Bey Camii
Havza’nın tarihi yapıları arasında bulunan Yörgüç Paşazade Mustafa Bey Camii, İmaret Mahallesi’nde Vakıf Kaplıcası’nın bitişiğinde bulunmaktadır. 1297’de Selçuklu Sultanı II. Mesut tarafından camii olarak inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde, 1519 yılında restore edilmiştir. En son 1979 yılında içi tamir edilen caminin minaresi de yıkılarak yeniden yapılmıştır. Kesme taştan yapılan caminin üstü, kiremitli eğimli bir çatı ile örtülüdür. Caminin dışında mihrap cephesini boydan boya kaplayan takviye setleri dikkat çekmektedir. Son cemaat yeri bulunmayan cami, koruma altındadır ve günümüzde de ibadete açıktır.Tarihi Havza Evleri
Havza’nın tarihi konaklarından beş tanesi koruma altına alınarak, ilçenin geleneksel mimarisi günümüzde de yaşatılmaktadır. 19’uncu yüzyılda yapıldığı tahmin edilen bu konaklar, Bahçelievler Mahallesi’ndedir. Çoğunlukla iki katlı yapılan tarihi Havza evlerinin dış cephesi yığma tuğla, iç bölmeleri ise bağdadi olarak inşa edilmiştir.Taş Mektep
Havza’nın görülmeye değer tarihi yapılarından Taş Mektep, 1911 yılında inşa edilmeye başlanmıştır. Bir grup mühendis tarafından projelendirilerek yapımına başlanan yapı, dönemin valisi Muammer Bey’in ilgisiyle kısa zamanda bitirilerek hizmete açılmıştır. Uzun yıllar boyunca ilçe sakinlerinin toplantı salonu olarak da kullandığı bina, koruma altındadır ve günümüzde Merkez İlköğretim Okulu hizmet binasıdır.Gar Binası
Havza’daki Cumhuriyet dönemi yapıları arasında bulunan Gar Binası, 1927 yılında inşa edilmiştir. Halen gar binası olarak hizmet veren bu güzel yapı, Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından 1980 yılında, kültürel değer olarak koruma altına alınmıştır. Bina, 2008’de aslına uygun bir şekilde restorasyondan geçirilmiştir.Lerdüge Tümülüsleri
Havza’nın tarihi hakkında önemli bilgiler veren Lerdüge Tümülüsleri, ilçe merkezinin 22 kilometre uzağında yer alan Lerdüge köyündedir. Burada yer alan beş tane tümülüs, yapılan arkeolojik çalışmalarla gün yüzüne çıkarılmıştır. Pek çok tarihi eserin bulunduğu tümülüsler, Milattan Önce 100 ve Milattan Sonra 200 yılları arasındaki 300 yıllık döneme işaret etmektedir. Burada gün yüzüne çıkarılan kalıntılar, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde görülebilmektedir.Havza’da nerede ne yenir?
Karadeniz ve Samsun mutfağının özelliklerini taşıyan Havza, kendine özgü lezzetlere de sahiptir. İklim şartları sert ve karasal olan ilçede; et yemekleri ve hamur işi çeşitleri ağırlıktadır. İlçede en çok tüketilen lezzetlerin başında keşkek, tirit, haşhaşlı ekmekler ve haşhaşlı yağlamalar gelmektedir.Havza’da yer alan restoran ve lokantalarda, yöresel lezzetlerin yanı sıra Karadeniz mutfağının yemeklerini de tadabilirsiniz. İlçede en çok tercih edilen restoranları; Bafra Pide Salonu, Sözenler Semaver Restaurant, Gazi Pide, Osmanlı Sofrası, Havza Akçaabat Köfte, Beyaz Köşk, Güneş Köfte Salonu, Kösem Lokantası, Benim Çiğköfte, Doyum Köfte, Miss Köfte Kebap, Pınar Restaurant, Alibaba Lokantası, Kanarya Pide Kebap Salonu ve Hasret Lokantası olarak sıralayabiliriz.

Havza’da gece hayatı