Tarihi yapılarının yanı sıra kanyonları, yaylaları ve cevizi ile ünlü Hekimhan ilçesi, bağlı olduğu Malatya il merkezine 85 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Malatya’daki gelişmiş ilçelerden olan Hekimhan, engebeli ve dağlık bir arazi yapısına ev sahipliği yapmaktadır. Deniz seviyesinden yükseklik ilçe merkezinde bin 40 metre civarındadır. Ormanlık bölgenin az olduğu ilçede, dağların dik olması nedeniyle sıklıkla erozyon ve taşkın gibi doğa olayları meydana gelmektedir. Karasal iklimin egemen olduğu ilçede, yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları ise kar yağışlı ve soğuk yaşanmaktadır.Başlıca akarsuları Kuruçay ve Yağca Çayı olan Hekimhan’da, ayrıca demir ve krom madeni yatakları bulunmaktadır. Demir cevherinin yoğun olduğu ilçede, bu nedenle pusulalar genellikle doğru yönleri göstermemektedir. İlçe sakinlerinin başlıca gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Kayısı ve cevizin yaygın olarak yetiştirildiği ilçede, her yıl geleneksel olarak Ceviz, Maden ve Kültür Festivali düzenlenmektedir. Temmuz ayında düzenlenen bu festival, ilçenin turizm potansiyelini artırmayı amaçlamaktadır.Milattan Önce 2’nci yüzyıla kadar uzanan bir tarihe sahip olan Hekimhan, Milattan Sonra 14’ncü yüzyıla kadar yoğun bir şekilde kullanılan İpek Yolu-Bakır Yolu üzerinde yer almaktadır. Selçukluların egemen olduğu 13’ncü yüzyılda, dönemin önemli hekimlerinden Ebu-l Hasan El Hekim tarafından Taşhan isimli ünlü yapı inşa edilmiştir. İlçe merkezinde bulunan yapı, Han-ı Hekim olarak adlandırıldığı için içenin adı da zamanla Hekimhan olmuştur. Bu Selçuklu yapısı han, Osmanlı döneminde, Köprülü Mehmet Paşa tarafından askeri amaçla kullanılmak üzere onarımdan geçirilmiştir. 1656-1661 yılları arasında onarılan hana, ayrıca ilave olarak Köprülü Mehmet Paşa Camii inşa edilmiştir. 1921’de Malatya’nın ilçesi statüsüne kavuşan Hekimhan, ilde gezilmesi gereken önemli ilçelerden biridir.
Hekimhan’a nasıl gidilir?
Malatya il merkezine 85 kilometre uzaklıkta yer alan Hekimhan, karayolu ulaşımının yanı sıra demiryolu ulaşım olanaklarına da sahiptir. Malatya il merkezinden her gün belirli aralıklarla düzenlenen minibüs seferleriyle ilçeye ortalama bir saat 15 dakikada ulaşılabilmektedir. Ayrıca Malatya-Çetinkaya demiryolu hattında yer alan Hekimhan’dan Van Gölü Ekspresi ve Güney Kurtalan Ekspresi geçmektedir. Sivas’ın Kangal ilçesine 76 kilometre mesafede yer alan Hekimhan’a bu ilçeden de ulaşım pratiktir.İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerden Hekimhan’a havayolu ulaşımı ile gitmek isteyenler ise Malatya Erhaç Havalimanı’nı kullanabilirler. Büyük şehirlerden her gün uçuşların yapıldığı Erhaç Havalimanı’na indikten sonra, buraya 70 kilometre uzaklıkta yer alan ilçe merkezine servis araçları, kiralık araç veya taksilerle ortalama bir saatte gidilebilmektedir.Hekimhan’da doğa sporları
Coğrafi yapısı doğa sporları için oldukça elverişli olan Hekimhan’da; kayak, rafting, trekking, dağcılık gibi sporlar yapılabilmektedir. İlçede bulunan Yamadağı, kayak için en uygun bölgedir, ancak buraya inşa edilmeye başlanan kayak merkezi henüz tamamlanmamıştır. Kış sporlarının yanı sıra doğa yürüyüşü, off-road, motokros gibi aktivitelere de uygun bir yapısı mevcuttur.Öte yandan ilçe merkezine 20 kilometre uzaklıkta bulunan Girmana Kanyonu da dağcılık, yürüyüş ve rafting için elverişlidir. Kanyonda yer alan 4.2 kilometrelik yürüyüş parkuru, bölgenin en çok tercih edilen rotalarından biridir. Kanyonda yapılan çalışmalar sonucunda, bu yürüyüş parkurunun çevresi yeşillendirilmiş, dinlenme yerleri yapılmış ve piknik masaları konulmuştur.Hekimhan’da gezilecek yerler
Taşhan
Üç ayrı kitabeye sahip olan Taşhan, Hekimhan’ın en önemli tarihi yapısı olarak dikkat çekmektedir. İlçeye ismini de veren bu yapıdaki ilk kitabe, kapalı bölümdeki kapı üstünde yer almaktadır. Kitabeye göre, hanın birinci kısmı Selçuklular döneminde inşa edilmiştir. O dönem Malatya valisi olarak görev yapan I. İzzettin Keykavus tarafından 1218 yılında inşa ettirilmiştir. Hanı inşa eden ise dönemin meşhur hekimlerinden Malatyalı Ebu’l Hasan oğlu Selim El-Malati’dir. Kitabenin Ermenicesi ve Süryanicesi de bulunmaktadır. Hanı yapan kişinin hekim olması nedeniyle zaman içinde Han-ı Hekim adıyla anılan han, daha sonra Hekimin Hanı olmuştur. Handaki ikinci kitabe ise avlulu bölümün üstünde yer almaktadır. Kitabeye göre bu kısım, I. Alaeddin Keykubad döneminde 1229 ile 1237 yılları arasında inşa edilmiştir. Hanın kapalı bölümündeki üçüncü kitabe ise onarım tarihinin 16’ncı yüzyıl olduğunu göstermektedir. Han, Köprülü Mehmet Paşa’nın sadrazamlığı esnasında 1661 ile 1665 yılları arasında onarılmıştır. Ayrıca hana cami ve hamam ilave edilmiştir. Taşhan, mimari açıdan Selçuklu sultan hanları geleneklerinin devamı niteliğindedir. Dikdörtgen plana sahip olan han, avlulu ve eyvanlı yapı grubunda olup, kare şeklindeki avlunun devamında bir holü kapsamaktadır. Osmanlı döneminde, Köprülü Mehmet Paşa’nın yaptırdığı bölümde ise günümüzde halen dükkanlar bulunmaktadır. Son olarak 1987’de restore edilen Taşhan, Hekimhan’ın mutlaka görülmesi gereken yapılarındandır.Köprülü Mehmet Paşa Camii
Hekimhan’ın bir diğer önemli tarihi yapısı olan Köprülü Mehmet Paşa Camii, Taşhan’ın kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kapısı üzerinde yer alan kitabeye göre, caminin inşası 1656 yılında başlayıp 1661 yılında tamamlanmıştır. Köprülü Mehmet Paşa’nın yaptırdığı caminin, son cemaat yerinin karşısında ise 1815 tarihinin yazdığı onarım kitabesi bulunmaktadır. Revaklı son cemaat yerine sahip olan cami, dikdörtgen biçimindedir. İki tarafa doğru beşik tonozla genişletilen kubbe, sekiz kasnak üzerinde ve ortada bulunmaktadır. Sade bir mihraba sahip olan cami, tek minarelidir.Köprülü Mehmet Paşa Hamamı
Taşhan’a bitişik olan hamam, kitabeye sahip olmadığı için ne zaman ve kim tarafından inşa edildiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak caminin yapıldığı tarihlerde, Köprülü Mehmet Paşa tarafından inşa edildiği tahmin edilmektedir. Günümüzde harap durumda olan hamam, eğimli bir çatıya sahiptir. Kare şeklinde soyunma bölümüne ve beşik tonozla örtülü dikdörtgen biçimindeki hole sahip olan hamam, kubbeyle örtülü halvet bölümüyle dikkat çekmektedir.Surohan Kilisesi
Hekimhan ilçe merkezinde bulunan Surohan Kilisesi, 16’ncı yüzyılda inşa edilmiştir. Surp Pirgıç Ermeni Kilisesi olarak da bilinen yapının kitabesi bulunmamaktadır. Günümüzde harap durumda olan yapı, 1930’lu yıllarda hapishane olarak da kullanılmıştır. Dikdörtgen şeklindeki yapının yan duvarında yer alan kabartma haç işaretleri, Bizans döneminde inşa edildiğine yorumlanmaktadır.Hitit Hiyeroglif Kitabesi
Hekimhan’ın Şırzı köyü yakınlarındaki ören yerinde harabeler dikkat çekmektedir. Taş duvarların bulunduğu yöre, Roma dönemi yerleşim yeri olduğu sanılmaktadır. Burada bulunan Hitit hiyeroglif kitabesi, köye 2 kilometre uzaklıktadır. Büyük bir kaya bloğu üzerinde yer alan kitabe, 5 metre eninde ve 1.5 metre boyundaki bu kayaya işlenmiştir. Üzerinde yer alan yazı tam olarak okunamamıştır ve ne anlama geldiği bilinmemektedir.Çimenlik Kalesi
Hekimhan’a 32 kilometre mesafede yer alan Çimenlik Mahallesi yakınlarındaki kale, Roma dönemi yapısı olarak değerlendirilmektedir. Mahalleye üç km uzaklıktaki hakim bir noktaya inşa edilen kalede, ana kayaya oyulmuş iki tane sarnıç ortaya çıkarılmıştır. Su arkları, seramik parçaları ve yontulmuş taşların da bulunduğu Çimenlik Kalesi, sit alanı olarak koruma altındadır.Girmana Kanyonu
Hekimhan’a 20 kilometre uzaklıktaki Girmana Mahallesi’nde yer alan kanyon, ilçenin doğal güzelliklerinden biridir. İpek Yolu adıyla da bilinen mahallede, dik kayalar ile doğal taraçalara sahip bu kanyon, tektonik hareketler sonucu 35 milyon yılda meydana gelmiştir. Ortasından Kuruçay’ın geçtiği kanyonda; dağcılık, trekking ve rafting yapılabilmektedir. Piknik alanlarının da yer aldığı kanyonda, Kuruçay üzerinde yer alan tarihi Kızlar Köprüsü görülmeye değer bir yapıdır.Dipsiz Göl
Hekimhan’ın Hasançelebi Mahallesi’ne yedi kilometre uzaklıkta yer alan Dipsiz Göl, Yama dağı eteklerindeki Başkınık köyüne yakındır. Dağın tepesinde yer alan bu krater gölü, denizden bin 700 metre yüksekliktedir. Derinliği tam olarak bilinmediği için Dipsiz Göl adı verilen gölün, 100 metre civarında bir derinliğe sahip olduğu sanılmaktadır. Bu gölde yaşayan sülükler ise şifa amacıyla kullanılmaktadır. Yöre sakinleri tarafından Sülüklü Göl de denilen Dipsiz Göl, piknik yapmak için de uygundur. Bir dönem büyük balıkların da yaşadığı göl, hemen yanındaki kilise kalıntısıyla da dikkat çekmektedir.Yamadağı
Hekimhan’da kayak yapılabilen yerler arasında bulunan Yamadağı, Sivas ve ilçe arasında, 2 bin 500 metre yüksekliğe sahip bir dağdır. Kış aylarında yağan karın uzun süre erimediği dağda, kış sporlarına elverişli bir ortam bulunmaktadır. Dağa yapılması planlanan Yamadağı Kayak Merkezi’nin temeli 2011 yılında atılmıştır. Ancak burası henüz tamamlanamamıştır.Ilıca Mesire Yeri
Hekimhan’ın Hasançelebi Mahallesi’ne üç kilometre mesafede yer alan Ilıca Mesire Yeri, yöre sakinlerinin piknik yapmak için en çok tercih ettiği bölgedir. Büyükçe bir yapay göle ev sahipliği yapan mesire yerinde, yaz aylarında keyifli bir piknik yapılabilmektedir. Ayrıca göldeki sandallarla gezinti yapmak da oldukça eğlencelidir.Hekimhan Konakları
Hekimhan’da bulunan tarihi konaklar da görülmeye değer yapılardır. Bunlar arasında yer alan Yazıcıoğulları Konağı, I. Dünya Savaşı’nın ardından yaptırılmıştır ve halen ayaktadır. Camcı Ömer Alpay Konağı ise Hekimhan’a bağlı Müftüler Mahallesi’nde bulunmaktadır. Üzerindeki taş kitabede, Bakara suresinin ayeti ve 1325-1327 tarihleri yazmaktadır.Hekimhan’da nerede ne yenir?
Malatya mutfağının özelliklerini taşıyan Hekimhan, ayrıca yöresel lezzetlere de ev sahipliği yapmaktadır. İlçenin mutfak kültüründe yer alan pek çok lezzet, yörenin tarıma dayalı olması nedeniyle tahıl ürünlerinden meydana gelmektedir. Ayrıca etin de yaygın olarak kullanıldığı Hekimhan mutfağında; börek, çorba, köfte, kömbe, pilav, sarma, tatlı ve türlü çeşitleri dikkat çekmektedir.Hekimhan’da bulunan restoran ve lokantalarda bu yöresel lezzetleri tatmak mümkündür. İlçenin en çok tercih edilen restoranları; Turhan-Burhan Kardeşler Kavurma Tost, Şelale Lokantası Kavurma, Güllüoğulları Pide, Mahir Unlu Mamulleri, Meydan Pide, Kavurmacı, Dostlar Lokantası, Yılmazlar Lahmacun Salonu ve Merkez Restoran gibi işletmelerdir.Hekimhan’da gece hayatı
Malatya’nın Hekimhan ilçesinde canlı bir gece hayatından söz edemeyiz. Birkaç tane birahane gibi işletmenin dışında alkollü mekanın olmadığı ilçede; kafeterya, çay bahçesi ve pastane gibi mekanlarda akşam saatlerinde keyifli zaman geçirilebilir. Her ne kadar gelişmiş bir ilçe olsa da gece hayatı konusunda pek alternatif sunmayan Hekimhan’da, turizm de yeterince gelişmemiştir. Turizmi geliştirmek amacıyla yapılan festivaller döneminde, ilçede gece hayatı görece hareketlenmektedir.