Kurtalan Gezi Rehberi
Kurtalan Gezi Rehberi
Siirt’in ilçelerinden olan Kurtalan; doğuda Siirt il merkezi, batıda Beşiri, güneydoğuda Eruh, güneybatıda Hasankeyf ilçeleriyle komşudur. Doğuda yer alan Başur Çayı, batıda bulunan Garzan Çayı ve güneydeki Botan Çayı, ilçenin doğal idari sınırlarını oluşturmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 670 metre olan Kurtalan’ın yüzölçümü 669 kilometrekaredir. İlçenin önemli akarsuları arasında bulunan Başur Çayı, ilçe sınırları içinde 60 kilometre boyunca akmaktadır. Uzunluğu 100 kilometre olan Garzan Çayı ise Reşan Çayı’yla Çattepe köyü yakınlarında birleşmektedir. Kurtalan’ın Ekinli köyünde ve Yayıklı köyünde de birer tane sulama göleti yer almaktadır. Kurtalan’da halkın temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Sanayi kuruluşu olarak ilçede bulunan tek tesis, 1984’te üretime başlayan çimento fabrikası olarak dikkat çekmektedir. İlçede yer alan Toprak Mahsulleri Ofisi, 1952 yılından beri hizmet vermektedir. Karasal iklimin etkisinde bulunan Kurtalan’da yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları ise ılık ve kısmen yağışlı yaşanmaktadır. Kısmen ormanlık alanların bulunduğu ilçede, ağırlıklı olarak çalılıklar dikkat çekmektedir.Siirt’in en eski ilçelerinden olan Kurtalan’ın eski adı Garzan’dır. Bugüne kadar birkaç kez yer değiştiren ilçe merkezi; 1904’te Beşpınar köyüne, 1905’te Beykent köyüne, ardından Kayabağlar köyüne, daha sonra Saipbeyli köyüne ve bir süre sonra da Garzan beylerinin etkisiyle Yanarsu köyüne nakledilmiştir. İlçe 1938’e kadar Zok köyünde yer almıştır. Bu köyün diğer yerleşim birimlerine uzaklığı nedeniyle 1 Haziran 1938 günü Misriç köyüne taşınan ilçenin adı da Kurtalan yapılmıştır. Kurtalan’ın ilçe statüsüne kavuşması 1944 yılında gerçekleşmiştir.
Kurtalan adının Türkiye genelinde duyulmasını sağlayan Kurtalan Ekspresi, ilçenin önemli bir değeridir. Cumhuriyetin kuruluşunun 21’inci yılında başladığı seferleri halen sürdüren Kurtalan Ekspresi, ilk istasyon olan Ankara’dan son istasyon olan Kurtalan’a kadar toplam bin 212 kilometre yol kat etmektedir. Bu yol boyunca Kırıkkale, Kayseri, Sivas, Malatya, Elazığ, Diyarbakır ve Batman illerini de içeren 70'ten fazla istasyonda durmaktadır. Yolculuk ise 23 saat civarında tamamlanmaktadır. Ayrıca Barış Manço'nun 1972 yılında kurduğu müzik grubunun adı da Kurtalan Ekspresi’dir.
Kurtalan’a nasıl gidilir?
Demiryolu ve karayolu ulaşım olanaklarına sahip olan Siirt’in Kurtalan ilçesine gitmek oldukça pratiktir. Kurtalan ilçe merkezinde TCDD Gar Şefliği mevcuttur. Kurtalan Ekspresi’nin son durağı da ilçedeki bu istasyondur. Ankara’dan hareket ederek Kurtalan’a 23 saatte ulaşan tren, birçok kentte ve istasyonda yolcu indirip bindirmektedir. Karayolu ulaşım imkanlarına da sahip olan Kurtalan, Siirt il merkezine 30 kilometre mesafede yer almaktadır. Siirt il merkezinden gün içinde karşılıklı düzenlenen minibüs seferleriyle ilçeye ulaşım sağlanmaktadır. Batman’a 58 kilometre uzaklıkta yer alan ilçe, Diyarbakır il merkezine ise 152 kilometre mesafededir. Kurtalan’a havayoluyla ulaşım için ise Siirt Havalimanı’na inen uçaklar tercih edilebilir. Siirt Havalimanı’ndan ilçeye karayolu ile gidilebilmektedir.
Siirt ucuz uçak bileti
Kurtalan’da doğa sporları
Kurtalan’da doğa sporları
Coğrafi yapısı doğa sporlarına uygun olan Kurtalan’da, güvenlik sorunları ve doğa turizminin yeterince gelişmemiş olması nedeniyle bu potansiyel değerlendirilememiştir. İlçede bulunan dağlar ve akarsular; dağcılık, trekking, rafting, olta balıkçılığı gibi çok sayıda aktivite için elverişlidir. Özellikle ilçe sınırları içinde 60 kilometre boyunca akan Başur Çayı, doğa sporları için uygun bir ortam sunmaktadır.
Kurtalan’da gezilecek yerler
Kurtalan’da gezilecek yerler
Erzen Ören Yeri
Siirt’in tarihi en eski ilçeleri arasında yer alan Kurtalan, tarihi ören yerlerine sahiptir. Haklarında yeterince araştırma yapılmamış olan bu ören yerlerinden birisi ilçeye bağlı Bozhöyük ile Gökdoğan köyleri arasında yer alan Erzen Ören Yeri’dir. Bizans döneminden günümüze kadar varlığını sürdüren kalıntılara ve gözetleme kulelerine sahip olan Erzen Ören Yeri, aynı zamanda Siirt’in ilk yerleşim yeri olarak da tahmin edilmektedir. Yerleşim yerinde yapılan araştırmalar, bu yönde güçlü verilere sahiptir.Bozhöyük Köyü
Erzen Ören Yeri’ne yakınlığıyla dikkat çeken Bozhöyük köyü, adından da anlaşıldığı gibi çok sayıda tarihi yapıya ev sahipliği yapan eski bir yerleşim yeri olarak bilinmektedir. Ancak köye yeni bir yerleşimin kurulması nedeniyle burada yer alan tarihi yapıların büyük kısmı yok olmuştur.Çayırlı Ören Yeri
Çayırlı köyü de Kurtalan’ın eski tarihine ışık tutan yerlerden biridir. Çayırlı Ören Yeri’nde oldukça eski tarihi yapılar olduğu bilinmektedir. Ancak burası da yeni yerleşim nedeniyle eski tarihi yapılarını kaybetmiştir.Başur Çayı
Siirt’in Kurtalan ilçesine hayat veren Başur Çayı, ilçe sınırları içinde 60 kilometre boyunca akmaktadır. Başur Çayı Bitlis’in kuzeyinde doğup, Kurtalan’da kıvrıla kıvrıla yol almaktadır. Çay kenarında piknik yapmaya uygun pek çok bölge vardır. Kurtalanlılar yaz aylarında Başur Çayı etrafında keyifli zaman geçirmektedir.Başur Köprüsü
Başur Çayı üzerinde yer alan Başur Köprüsü, Kurtalan’a bağlı Aktaş köyündedir. Köprünün ne zaman yapıldığı tam olarak bilinmemektedir, ancak Osmanlı dönemi eseri olduğu belirtilmektedir. Kesme ve moloz taş ile inşa edilen Başur Köprüsü, halihazırda kullanılmaya devam etmektedir. Bugüne kadar pek çok kez onarımdan geçirilen köprü, Kurtalan’ın görülmesi gereken tarihi yapılarından biri olarak öne çıkmaktadır.Kurtalan’da nerede ne yenir?
Kurtalan ilçesinde, Siirt ve Güneydoğu mutfağının özelliklerini görmek mümkündür. İlçede başta büryan kebabı olmak üzere, tencere yemekleri yaygın olarak tüketilmektedir. Baharat, domates ve salça kullanımının yoğun olduğu yöre mutfağında, perde pilavı da sevilen bir lezzettir. Kurtalan mutfağında, yemeklere tat ve koku vermesi için ağırlıklı olarak kullanılan baharatlar; karabiber, kırmızıbiber, pul biber, nane, reyhan, kekik ve kişniştir. Bol soğanlı, salçalı ve sumaklı salatalar da yöre mutfağında öne çıkmaktadır. Kurtalan’da en çok tüketilen lezzetleri; Kitel (Siirt Köftesi), Kitel Fum (Sarımsaklı Köfte), Kitel Leben (Yoğurtlu Köfte), Mercimek Köftesi, Sac Böreği, İçli Köfte Çiğ Köfte, Fatayor, Salhiye (Puf Böreği), Markin (Gözleme), Su Böreği, Sımeket Kalbur Hurması, Haşvet, Rayoşu, Meketip, Gebole, Mıçerket, Sımsımiye, Siirt Pastası, Kalbur Hurması Tatlısı ve Sarı Burma olarak sıralayabiliriz.Kurtalan’da bulunan restoran ve lokantalarda bu yöresel lezzetleri tadabilirsiniz. İlçede hizmet veren başlıca restoranları; Atatürk Bulvarı’nda bulunan Tekin Lokantası, Atatürk Bulvarı’nda faaliyet gösteren Aziz Lokantası, 201. Sokak’ta yer alan Tombişim Pizza, Sanat Sokak’taki Candöner, 603. Sokak’ta hizmet veren Tuna Pastanesi, Atatürk Bulvarı’nda yer alan Arzu Pastanesi, Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı üzerinde hizmet veren Öz Kardeşler Pastahanesi, Kervan Caddesi’nde yer alan Adıyaman Subaşı Çiğköfte, Atatürk Bulvarı üzerinde faaliyet gösteren Ekspres Büryan Salonu, Gürsel Caddesi’nde yer alan Kardelen Lahmacun Pide Izgara Salonu ve Atatürk Bulvarı’nda hizmet veren Kısmet Kebap Salonu olarak sayabiliriz.
Kurtalan’da gece hayatı
Kurtalan’da gece hayatı
Siirt’in Kurtalan ilçesinde aktif bir gece hayatı yoktur. İlçenin turizm konusunda yeterince gelişmemiş olması ve muhafazakar yapısı nedeniyle eğlence mekanlarının oldukça sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Kurtalan’da yer alan az sayıdaki kafeterya ve çay bahçesinde akşam saatlerinde zaman geçirilebilmektedir. İlçenin öne çıkan başlıca mekanlarını; Hüner Cafe, Evin Kafe, Tuna Pastanesi, Elit Cafe, Evrensel Net Cafe, Nazar Kafe, Aymar Cafe, Karanfil Cafe ve Sier Cafe olarak belirtebiliriz.