
Midyat Gezi Rehberi
Midyat Gezi Rehberi
Mardin başta olmak üzere bölgedeki diğer kentler gibi çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmış olan Midyat ilçesi, Mardin’e bağlı olup, il merkezine yaklaşık 67 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Yolları pek elverişli olmadığı için Mardin’den bir buçuk saate yakın süren bir seyahatle ulaşılabilen Midyat; kemerli geçitler, taş konaklar, Süryani kiliseleri ve çan kuleleriyle ünlü bir ilçedir. İlçenin merkezi, Süryanilerin bölgeyi yavaş yavaş terk etmesi ve alınan göçler nedeniyle iki kilometre kaymıştır. Bölgede telkari adı verilen gümüş işçiliğinin en güzel örneklerini görebileceğiniz Midyat’ta, mesleği sürdüren az sayıdaki ustanın çalışmaları görülmeye değerdir. El sanatları bakımından oldukça gelişmiş olan ilçenin geleneksel el sanatları; taş işlemeciliği, gümüş işlemeciliği, kilim dokuma, bakırcılık, kumaş boyama, kuyumculuk ve çömlekçilik olarak dikkat çekmektedir. Turistlerin özellikle ilgi gösterdiği bölgede, el yapımı hediyelik eşyalara rağbet yoğundur.Yukarı Mezopotamya'da bulunan Midyat’ın tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. İlk olarak Turabdin bölgesinde kurulan ilçe, Milattan Önce 9’uncu yüzyıldan kalma Asur tabletlerinde mağara kenti anlamına gelen “Matiate” şeklinde adlandırılmıştır. Midyat isminin bu kelimeden geldiği tahmin edilmektedir. Midyat’ın 18 kilometre doğusunda yer alan Deyrulumur (Mor Gabriel) Manastırı’nın yapımı Milattan Sonra 397 yılına dayanmaktadır. Hz. Ömer döneminde, 640 yılında Arap-İslam ordusu Süryanilerle işbirliği yaparak Mezopotamya'ya girdiğinde bu yapı özenle korunmuştur. Daha önceleri içinde zengin bir kütüphane de bulunan manastırda, binlerce öğrenciye eğitim verilen bir teoloji fakültesi de mevcuttur.
Mardin genelinde hakim olan iklimi, Midyat’ta da görmek mümkündür. Karasal iklim ile Akdeniz ikliminin ortak özelliklerini taşıyan ilçede, yaz ayları oldukça sıcak ve kurak, kış ayları ise yağışlı ve soğuk yaşanmaktadır. İlçede, ağırlıklı olarak meşe, bitim ve antepfıstığı ağaçları bulunmaktadır. Ayrıca Midyat’ın kendine özgü has acur ve kavunu da meşhurdur. Sadece Türkiye’nin değil, dünyanın da en kaliteli üzümlerinin yetiştiği ilçede, Süryani şarapları özellikle rağbet görmektedir. Pek çok gezilebilecek yere sahip olan bu ilçeyi mutlaka görmenizi öneririz.
Midyat’a nasıl gidilir?
Mardin kent merkezine 67 kilometre mesafede bulunan Midyat ilçesine karayolunu kullanarak ulaşabilirsiniz. Karayoluyla ilçeye gitmek için Mardin’den kalkan dolmuşlar kullanılabilir. Ayrıca özel araçla gitmek istediğinizde Mardin’e yaklaşık 67 kilometrelik yolu bir saat 15 dakikada kat edebilirsiniz. Demiryolu ile ilçeye ulaşmak için Mardin’deki demiryolundan yararlanılabilir. Havayoluyla ulaşım için ise Midyat’a en yakın havaalanı konumundaki Mardin Havalimanı kullanılabilir. İstanbul’dan Mardin’e haftanın beş günü uçak seferleri mevcuttur.
Midyat’ta doğa sporları
Midyat’ta doğa sporları
Midyat doğa sporları için uygun bir coğrafyaya sahip olmasına rağmen, bu sporlar bölgede pek gelişmemiştir. Güvenlik sorunları nedeniyle kırsal alanlarda spor yapmanın pek mümkün olmadığı ilçede, antik kentlerde yürüyüş yapılabilecek az sayıda da olsa parkurlar vardır. Bu alanlarda keyifli yürüyüşler yaparken tarihe tanıklık edebilir ve bolca fotoğraf çekebilirsiniz.
Midyat’ta gezilecek yerler
Midyat’ta gezilecek yerler
Deyrulumur (Mor Gabriel) Manastırı
Midyat ilçe merkezine yaklaşık 20 kilometre uzaklıkta bulunan Deyrulumur Manastırı, Mor (Mar) Gabriel ismiyle de anılır. Yayvantepe köyüne iki kilometre mesafede yer alan manastır, dünyanın en eski Süryani Ortodoks manastırı olma özelliğine sahiptir. Alçak bir tepenin üzerindeki Deyrulumur Manastırı, 379 yılında Mor Samuel ve öğrencisi Mor Simon tarafından, bir Zerdüşt tapınağının kalıntıları üzerine yapılmıştır. İçinde Meryem Ana, Mar Şemun, Resüller, Mar Sumuel ve Kırk Şehit isimli ibadethaneler bulunan manastırda, rahiplerin hayatını sürdürdüğü ve ibadet ettiği alanların yanı sıra lahit ve mezarlık bölümü de mevcuttur. Eğitim yuvası özelliği taşıyan ve çok sayıda rahip ile eğitmenin yetiştirildiği bu manastır, Süryani Kilisesi’nin Piskoposluk merkezi olarak kullanılmıştır. Bölgede görülmeye değer yapıların başında gelmektedir.Meryem Ana Kilisesi
İlçe merkezine bağlı Anıtlı köyünde yer almaktadır. Meryem Ana Kilisesi, 1860 yılında Patrik Antuan Semheri tarafından inşa ettirilmiştir. İlçede görülmeyi hak eden önemli yapılar arasındaki kilise, 21 sütun üzerine oturtulmuş mimari bir şaheserdir. Bugüne kadar varlığını sürdüren kilise, mimari özellikleri nedeniyle mutlaka ziyaret edilmelidir.Mort Smuni Kilisesi
Midyat’ta bulunan bu tarihi kilise, 10’uncu yüzyılda inşa edilmiştir. Metropolit merkezi olarak da önemli bir özelliği olan Mort Smuni Kilisesi’nde bayramlaşma törenleri düzenlenmektedir. Öte yandan ilçede gezilebilecek bir diğer yapı ise temeli 4’üncü yüzyılda atılan Mor Barsavmo Kilisesi olarak dikkat çekmektedir. Kilise 1910 yılında yeniden inşa edilmiştir.Mor Aksanoya Kilisesi
Midyat’ın merkezinde bulunan en eski kilise konumundaki Mor Aksanoya Kilisesi, 4’üncü yüzyılda putperestlerin tapınağı üzerine yaptırılmıştır. Eski kalıntıları üzerine 1961 yılında restore edilen kilise, ilçenin güneydoğu bölümündedir. Yine Midyat’ta önemli kiliseler arasında bulunan Mor Sarbel, Mor Sobo, Protestan Kilisesi ve Mor Abraham Kilisesi gezilebilecek önemli yapılardır.Cevat Paşa Camii
Midyat kent merkezindeki bu cami, 1915 yılında Cevat Paşa tarafından inşa edilmiştir. Midyat taşı ile yapılan caminin farklı bir mimari tarzı vardır. Avlulu cami tipinin örnekleri arasında yer alan Cevat Paşa Camii, kalın duvarlara sahiptir ve bitkisel motif süslemeleriyle öne çıkmaktadır. Ayrıca 1800 yılında inşa edilen minaresi tek şerefeli Ulu Camii ve 1915 yılında yapılan Birinci Abdurrahman Camii de ilçede görülebilecek diğer önemli yapılardır.Midyat Kent Müzesi
Midyat ilçe merkezindeki kent müzesi, çok sayıda antik eseri bünyesinde barındırmaktadır. Tarihsel süreç içerisinde sırasıyla Sümerler, Akadlar, Mittaniler, Hititler, Asurlular, İskitler, Babiller, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular, Artuklular ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinin eserlerini görebileceğiniz Midyat Kent Müzesi’nde, günlük hayata dair eşyalar da sergilenmektedir. Bölgeye özgü halı, kilim ve el dokuması ürünlerin yer aldığı müze, ilçe hakkında detaylı bilgileri bir arada bulabileceğiniz önemli bir yapıdır.Hah Harabeleri
Midyat’ta bulunan bu harabelerle ilgili net kaynaklar mevcut değildir. Büyük bir uygarlığın izlerini taşıyan Hah Harabeleri, her ne kadar hakkında yazılı bir kaynak olmasa da görülmeye değer kalıntılardır. Hal Harabeleri, ilçenin Karagöl ve Anıtlı köyleri arasındaki bölgede yer almaktadır.Midyat’ta nerede ne yenir?
Mardin mutfağının özelliklerini büyük oranda taşıyan Midyat ilçesinde, Arap ve Süryani yemeklerinin etkilerini görmek de mümkündür. Baharatlar ile lezzeti artırılan çorbalar, etler ve tatlıların da yaygın olduğu yöre mutfağında; tarçın, kişniş, mahlep, pul biber, sumak, zencefil, yenibahar, kenger kökü ve yeşil nohut bolca kullanılmaktadır.Midyat’ta yaygın olarak tüketilen yöresel lezzetlerin başında; yoğurtlu ve nohutlu etli çorba lebeniyye, Süryani içli köftesi kitel raha, kızarmış içli köfte irok, haşlanmış içli köfte ikbebet, tarçınlı kapalı lahmacun bembuse, ekşili erik yahnisi alluciye gibi tatlar gelmektedir. Bunların yanı sıra pekmezli erik tavası incasiye, ekşili nohut yemeği hımmısiye, işkembe dolması kibe, bol tarçınlı biber ve patlıcan dolmaları ile kuzu çevirme ve kaburga dolması da ünlüdür.
İlçede yöresel lezzetleri tadabileceğiniz çok sayıda restoran ve lokanta bulunmaktadır. Bunların öne çıkanları; tencere yemeklerinde oldukça iddialı olan Cihan Restaurant, yöresel lezzetlerin ustası Kasr-ı Nehroz, Köşebaşı Kebapçısı, Midyat Saray Lokantası ve Midyat Şamdan isimli restoranlardır.

Midyat’ta gece hayatı