Prişrine Gezi Rehberi
Kosova’nın başkenti olan Priştine, Kosova’nın en gelişmiş ve en kalabalık şehridir. 2008 yılında Sırbistan’dan ayrılarak, bağımsızlığını ilan eden Kosova’de hem Sırpça hem de Arnavutça konuşulur. Priştine, Belgrad, Üsküp, Tiran gibi diğer Balkan başkentlerine karayolu ve demiryoluyla ulaşmak oldukça kolaydır. Halihazırda söz konusu şehirler arasındaki mesafe oldukça kısadır. Priştine’nin kardeş şehirleri Tiran ve Ankara’dır. Kosova’nın en çok ticaret yaptığı ülkeler arasında Balkan ülkeleri ilk sırada yer alır. Priştine’nin geçmişi M.Ö. 2. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Ancak şehir için ilk dönüm noktası M.S. 518 yılında yaşanan deprem olmuştur. Bu nedenle Doğu Roma İmparatoru 1. Justinianus şehri yeniden inşa etmek zorunda kalmıştır. İmparator şehrin adını “Justiniana Secunda” olarak belirler. M.S. 6. yüzyılda Balkanların büyük bölümünü işgal eden Slavlar, Priştine’yi de işgal eder. Tam 800 yıl Kosova, Sırp Krallığı içinde kalır. Batı Avrupa ile Asya’nın tan ortasında yer alan Priştine, bu özelliği ile yıllar için ticaret ve alış veriş merkezi konumuna ulaşmıştır. Zengin maden yataklarına sahip olan ülkede çinko, gümüş gibi madenler özellikle Priştine’deki dağlardan (Kopaonik Dağları’ndan) çıkmaktadır.
Priştine’de gezilecek yerler
Priştine’ye gitmek isteyenler için çeşitli bilgiler… “Priştine’de Yapılacak Şeyler” bu şehir hakkında turistik bir el kitabı gibi hazırlandı. “Bu yazılanlar bana yetmez” diyenler için de çok daha fazla detay içeren Priştine Gezi Rehberi hazırladık.
Priştine Gezilecek Yerler
Priştine'de Gezilecek yerler
Skanderbeg Heykeli
Priştine’nin en merkezi noktalarından biri olan Skanderbeg Heykeli çevresinde Priştine’nin gündelik hayatı akmaktadır. Burada geniş bir süs havuzu ve Skanderbeg’in heykeli vardır. Skanderbeg, Osmanlıların “İskender Bey” ismiyle bildiği Priştineli bir Arnavut asilzadedir. 1423-1443 yılları arasında Osmanlı’ya hizmet eden İskender Bey, daha sonra kendini “Arnavutluk’un lordu” ilan etmiştir. Bu nedenle bazı Kosovalı Arnavutlar İskender Bey’i ulusal kahraman olarak değerlendirir. Günümüzde İskender Bey heykeli ile Fatih Camii Priştine’de turistler tarafından her gün ziyaret edilmektedir.Kosova Ulusal Müzesi
Priştine’de bulunan Kosova Ulusal Müzesi, başkentin ve hatta tüm ülkenin en önemli müzesi konumundadır. Uzun yıllar boyunca kapalı kaldıktan sonra 2014 yılında yeniden ziyarete açılan Ulusal Müze, 2016 yılında renovasyon gerekçesiyle kapatılmıştır. Kosova Savaşı’nı ve bir ulusun doğuşunu anlatan eserlere ev sahipliği yapan Ulusal Müze, ülke tarihi açısından kayda değer önem taşımaktadır. Normal şartlarda Salı ve cumartesi günleri 10.00-17.00 saatleri arasında müze ziyaret edilebilir. Fakat 2016 yılında kapatılan müzenin kapıları yeniden ne zaman açacağı belli değil. İlk olarak 1889 yılında inşa edilen bir bina olan Ulusal Müze, 1949 yılında açılmıştır. Müze binası üç kattan meydana gelir. Yine aynı binada Etnoloji Müzesi de yer almaktadır.Fatih Camii
"Hünkâr Camii” diye de bilinen Sultan Fatih Camii, (Arnavutça’da: Xhamia e Mbretit) Priştine’de Osmanlı döneminden kalan önemli ibadethanelerinden biridir. Fatih Sultan Mehmet’in bizzat emriyle 1461 yılında inşa edilen cami, tipik bir Osmanlı mimarisi ile inşa edilmiştir. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun 17. yüzyılın sonlarında Priştine’de egemen hâkim olduğu dönemde bu ibadethane kilise olarak kullanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından camide geniş kapsamlı bir restorasyon çalışması yapılmıştır. Fakat 1955 yılında Priştine’de meydana gelen depremde minareler zarar görmüştür. Günümüzde Fatih Camii’nin sadece bir minaresi vardır. Fatih Camii, 1990 yılında Sırbistan Cumhuriyeti tarafından “İstisnai Önemdeki Kültürel Yapılar” listesine alınmıştır.Saat Kulesi
1840 yılında Üsküp valisi olan Mehmet Yaşar Paşa (Jashar Pasha) tarafından Priştine’de yaptırılan Saat Kulesi, bölge halkına namaz saatlerini hatırlatmaktadır. Nazım Gaffuri Caddesi üzerinde yer alan Saat Kulesi, 26 metre uzunluğunda ve altıgen şeklindedir. Saat Kulesi, bu özelliğiyle 19. yüzyılda Priştine’nin en uzun yapısı konumundaydı. Saat Kulesi’nde bulunan çanın 1764 yılında Moldova’da yapıldığı sanılmaktadır. Çan üzerinde bulunan yazılardan 1764 yılında Voivode Jan Moldovan yani Moldova Kralı için yapıldığı anlaşılmaktadır. Kulenin orijinal saat mekanizması, 1970’li yıllara kadar çalışmaya devam etmiştir.Aziz Nikola Ortodoks Kilisesi
Aziz Nikola Ortodoks Kilisesi, bugün nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Priştine’de hizmet veren tek Ortodoks kilisesi olma özelliği taşımaktadır. 19. yüzyılda inşa edilen kilise, 2004’te Kosova’nın Avrupa Birliği’nden aldığı fon ile restore edilmiştir. Fakat 2004 yılında Kosova’da meydana gelen olaylar sırasında kilise kullanılamaz hale gelmiştir. İç tasarımının ve vitraylarının Makedonyalı ve Sırp ressamlarca yapıldığı düşünülmektedir. 2010 yılında yeniden hizmete açılan kilise için gerçekleştirilen törene Kosovalı Ortodoks katılmıştır.Tarihi Çeşme
Nazım Gaffuri Caddesi’nin bittiği Zeynel Salihi Caddesi’nin başladığı noktada mutlaka görmeniz gereken yerler arasında bulunan bu tarihi kalıntı, Kosova Ulusal Müzesi’nin batısında yer alır. Bu çeşmenin 17. yüzyılın sonlarında Osmanlı yönetimi tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Bu dönemde Osmanlı tarafından kamu hizmeti adına şehirde birçok çeşme inşa edilmiştir. Çeşme, namaz öncesi abdest almak için erkekler tarafından kullanılmaktaydı. Priştine geziniz sırasında Tarihi Çeşme’de biraz soluklanıp temiz su içebilirsiniz. Çeşme aynı zamanda Priştine’de yüzyıllar öncesinde kamu yararına yapılıp günümüze kalan tek yapı olma özelliği taşımaktadır.Ulusal Kütüphane
Priştine’nin en ilgi çeken yapılarından biri olan Ulusal Kütüphane, 1982 yılında Hırvat mimar Andrija Mutnjakovic tarafından inşa edilmiştir. Yapı kamuya açık parkın ortasında, Hasan Prishtina Meydanı üzerindedir. Pazartesiden cumaya 07.00-20.00 ve cumartesi günleri 07.00-14.00 saatleri arasında halka açık olan kütüphaneye giriş ücretsizdir. Binanın mimarisinde hem Doğu Roma hem İslam mimarisinin izlerine rastlamak mümkündür. Kütüphanede yaklaşık beş bin kitap, gazete arşivi harita ve önemli isimlerin orijinal el yazıları yer alır. Kütüphanenin Kosovalılar için bu kadar önemli olmasının nedeni tüm ülke tarih ve kültürüne ilişkin önemli eserlerin burada bulunmasından kaynaklanır. Kütüphanenin içinde 150 kişi kapasiteli bir amfiteatr ve 75 kişi kapasiteli toplantı salonu vardır.Gracanica Manastırı
Priştine’den yaklaşık dokuz kilometre uzaklıkta yer alan Gracanica kasabasındaki Gracanica Manastırı, her yıl yerli ve yabancı birçok turist tarafından ziyaret edilen bir Ortodoks ibadethanesidir. Manastır, Kutsal Theotokos Kilisesi’nin kalıntıları üzerine 13. yüzyılda Sırp Kralı Stefan Milutin tarafından inşa edilmiştir. Gracanica Manastırı UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alır. Gracanica’da genellikle Sırp kökenli insanlar yaşamaktadır. Manastır tipik Orta Çağ Sırp mimarisi ile inşa edilmiştir. Manastırın hemen yanında bulunan hatıra dükkânından Gracanica’da üretilen bal ve şaraplardan almanızı öneririz.Sultan 1. Murat’ın Türbesi
Osmanlı Devleti’nin 3. Padişahı Sultan 1. Murat, nam-ı diğer Murad Hüdavendigar’ın savaş sırasında vefat etmesi üzerine organlarının gömüldüğüne inanılan yerdir. Sultan Murat Türbesi diğer adıyla Meşhed-i Hüdavendigar; Priştine’de bulunan en eski Osmanlı yapısıdır. 1389 yılında 62 yaşında iken Murad Hüdavendigar Kosova Ovası’nda Haçlı Orduları’na karşı savaşmış ve hançerlenerek şehit edilmiştir. Savaşta öldürülen tek Osmanlı Sultanı 1. Murat’tır. Türbe, Osmanlı’nın 4. Padişahı Yıldırım Bayezid (1. Bayezid) tarafından yaptırılmıştır. Elbette 14. yüzyılda inşa edilen türbe ilk haliyle günümüze kadar gelememiş ve birçok restorasyondan geçmiştir. Ancak anlamı ve önemi sebebiyle Türkler başta olmak üzere birçok turist türbeyi ziyaret eder. Türbenin 2005’teki son onarımı TC Kültür Bakanlığı’nın da katkılarıyla yapılmıştır.Azize Teresa Bulvarı
Skanderbeg Meydanı’ndan ilerlediğinizde trafiğe kapalı olan Azize Teresa Bulvarı’na ulaşacaksınız. Bulvar boyunca her iki yanınızda kafeler, restoranlar ve butiklere rastlayacağınız Azize Teresa Bulvarı, Priştine’de sosyal hayatın en yoğun yaşandığı yerdir. Bulvar üzerinde bazı oteller de bulunur. Bulvar ile aynı adı taşıyan Azize Teresa Kilisesi de burada bulunmaktadır.Priştine’de nerede ne yenir?
Kosova'da genel olarak Orta Avrupa mutfağı yemekleri yenmektedir. Ancak Kosova mutfağı kültürel ve tarihsel olarak Arnavut ve Sırp mutfağından oldukça etkilenmiştir. Yine kültürel ve tarihsel olarak Kosova yemekleri, Türkiye mutfağı ve yemekleriyle de benzerlik gösterir. Örneğin yaprak sarma (Japrak sarma) Kosova'da bilinen bir yemektir. Kosova'da mutfağın temeli ekmek, sebze ve kırmızı etten meydana gelir.Taze sebzeler bahar ve yaz aylarında tüketilirken turşusu kurulmuş sebzeler sonbahar ve kış aylarında da tüketilir. Kosovalılar domates, salatalık ve karnabahar turşusunu oldukça sever. Aynı Arnavutlar gibi bol acı da tüketen Kosovalılar; kahvaltıları ekmeği, zeytini, balı ve omletiyle size Türkiye’yi aratmayacaktır. Arnavut böreği (Bürek) ve kabak tatlısı, Arnavut tatlısı trileçe Kosova'da en çok tüketilen lezzetlerdir. Patates salatası, çoban salata da sizi Priştine'de hiç yabancı hissettirmeyecek.
Tavë kosi denen ve yanında yoğurtla servis edilen kuzu yemeği, bir çeşit hamburger olan plesavitsa, macarohi diye bilinen makarna Kosova'da tadabileceğiniz lezzetler arasındadır. Priştine'de deneyebileceğiniz içecek ise "Alman suyu" diye bilinen rasol, darı irmiğinden elde edilen ve Kafkasya’dan Balkanlara geniş bir coğrafyada tanınan boza; ajron ismiyle bilinen ayran ve üzümlü alkollü içecek rakija yı sayabiliriz.
Priştine Gece Hayatı
Priştine’de gece hayatı
Priştine'de gece hayatı yaklaşık 10 yıldır hareketlenmeye başladı. İç savaşın izlerini gündelik hayatından silerek modern dünyaya ayak uydurmaya başlayan Priştine’de gündüzleri kadar geceleri de eğlenceli ve keyifli zaman geçirebileceksiniz. Nüfusunun çok genç olması Priştine'nin gece hayatını renklendiren faktörlerden biridir. Hoş restoranlarda akşam yemeği yiyebilecek, bir barda hafif müzik eşliğinde içkinizi yudumlayabilecek veya dilerseniz bir gece kulübünde dans edebileceksiniz.Priştine'deki en önemli mekânlar Fehmi Agani Caddesi, Garibaldi Caddesi, Azize Teresa Caddesi ve Peyton (Pejton) Bölgesi'nde toplanmıştır. Nefis kokteylleri ile Legere, barın dışında restoran bölümü de bulunan Rings, avangard teması ve dekorasyonuyla Strip Depot, müşterilerine tek vaadi sınırsız eğlence olan gece kulübü Duplex bu mekanlardan sadece birkaçı… Kosova'nın en iyi DJ’lerinin sahne aldığı ve minimalist dizaynıyla dikkat çeken Spray Club, canlı müzik dinleyebileceğiniz ve Kosova'nın en eski mekânı olan Jazz Club 212’yi mutlaka görmelisiniz. Why Not Priştine'de aksam yemeğinden sonra gidebileceğiniz adreslerden biridir. Priştine'de bir akşam dans etmek yerine kültürel bir etkinliğe katılmak isterseniz Azize Teresa Bulvarı üzerindeki Kombetar Tiyatrosu'na gidebilirsiniz.
