Dünyanın sekizinci harikası olarak nitelendirilen Nemrut Dağı’na ev sahipliği yapan Malatya’nın Pütürge ilçesi, il merkezine 74 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Deniz seviyesinden yükseklik, ilçe merkezinde bin 250 metredir. Ancak dağlık bölgelerde ve Nemrut Dağı’nda bu yükseklik 2 bin 150 metreyi bulmaktadır. Engebeli ve dağlık bir araziye sahip olan Pütürge’de, düz arazi neredeyse hiç yoktur. Fırat Irmağı ile birleşen Şiro Çayı, Pütürge ilçesinin topraklarından geçmektedir. Şiro Çayı’nın geniş vadisi ve etrafında oluşan ilçe yerleşimi 68 köyden meydana gelmektedir. Tarıma elverişli alanların daha çok dağların yamaçlarında olduğu ilçede, kayısı en çok yetiştirilen tarım ürünüdür. Hayvancılığın da yapıldığı ilçede, ayrıca arıcılık da bir geçim kaynağıdır.Pütürge’ye ilk yerleşimin ne zaman gerçekleştiği tam olarak bilinmemektedir. Kütahya'dan buraya gelen Samanoğulları ve nereden geldikleri tam tespit edilemeyen Kopuzoğullarının ilçenin ilk yerleşimcileri olduğu sanılmaktadır. Pütürge ilçe merkezinin kuruluşunun 300 yıl önceye dayandığı belirtilmektedir. İmran adıyla kurulan ilçe, 1877’de bucak statüsüyle Adıyaman'ın Kahta ilçesine, 1892’de de ilçe olarak Elazığ’a bağlanmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte ise Malatya’nın ilçesi olmuştur. Pütürge’nin ilçe olmadan önceki adı adı ise Şiro’dur.
Pütürge’ye nasıl gidilir?
Malatya il merkezine 74 kilometre uzaklıkta olan Pütürge’ye karayolu ile ulaşım mümkündür. Malatya il merkezinden gün içinde belirli saatlerde düzenlenen minibüs seferleriyle ilçeye iki saate yakın sürede gidilebilmektedir. İlçe yolları çok virajlı ve dik olduğu için bu yolculuk zorlu ve uzun sürmektedir. Pütürge’den sonra ise herhangi bir yere yol bulunmamaktadır. İlçe merkezine 8 kilometre uzaklıktaki Nemrut Dağı yakınlarına kadar araçla gidilebilmektedir.İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerden Pütürge’ye ya da Nemrut Dağı’na havayolu aracılığıyla gitmek için Malatya Erhaç Havalimanı kullanılabilir. Pütürge ilçe merkezine 101 kilometre uzaklıkta bulunan Erhaç Havalimanı’na indikten sonra, Malatya kent merkezindeki Doğu Garajı’na gidip, buradan Pütürge’ye hareket eden minibüslere binmek gerekmektedir. Ayrıca havalimanından taksi ya da kiralık araçlarla direkt ilçeye ulaşılabilmektedir.Pütürge’de doğa sporları
Dağlık ve engebeli yapısıyla doğa sporlarına uygun bir ilçe olan Pütürge’de, başta trekking ve tırmanış olmak üzere çeşitli aktiviteler yapılabilir. Şiro Çayı, ilçede rafting ve kano için bir potansiyel oluşturmaktadır. Ancak bu konuda yeterli yatırımlar ve araştırmalar yapılmadığı için henüz parkurlar açılmamıştır. Şiro Çayı’nın bulunduğu vadide ise doğa yürüyüşleri yapılabilmektedir. Pütürge ilçe sınırlarında yer alan Kubbe Dağı da tırmanış ve dağcılık için elverişli bir yapıya sahiptir. Nemrut Dağı da yürüyüşler için uygun bir ortam sunmaktadır. Pütürge’den araçla giderken, dağa varmadan inip yürüyerek o dev heykellere ulaşmak oldukça keyiflidir.Pütürge’de gezilecek yerler
Nemrut Dağı’na ev sahipliği yapan Malatya’nın Pütürge ilçesi, başka doğal ve tarihi güzellikleriyle de dikkat çekmektedir. İlçe topraklarından geçen Şiro Çayı, dağların arasından kıvrıla kıvrıla akıp Fırat Nehri’ne karışmaktadır. Şiro Çayı’nan karşısında yer alan Gerar Kalesi harabeleri, Tepehan Mahallesi’nde bulunan han, Ormaniçi Mahallesi’nde yer alan Aslan Kabartması ve Kubbe Dağı ilçenin görülebilecek yerleri arasındadır. Pütürge’nin Uzuntaş Mahallesi’nde bulunan Perieş (Dilbersen) Kalesi de ilçenin önemli tarihi yapılarından biridir. Milattan Sonra 450 yılında inşa edilen kalenin yapımında 10 bin askerin çalıştığı belirtilmektedir.Nemrut Dağı
Pütürge ilçe merkezine sekiz kilometre uzaklıkta yer alan Nemrut Dağı, dünyanın sekizinci harikası olarak bilinmektedir. Yaz aylarında dünyanın dört bir yanından binlerce turisti ağırlayan dağ, çok sayıda heykele ve antik kalıntıya ev sahipliği yapmaktadır. Milli park statüsünde olan Nemrut Dağı, Pütürge’ye bağlı Büyüköz Mahallesi ile Adıyaman’a bağlı Kahta ilçesi sınırları içindedir. Deniz seviyesinden 2 bin 150 metre yükseklikte bulunan Nemrut Dağı, Kommagene Kralı I. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı mezar ve anıtsal heykellerle dikkat çekmektedir. Helenistik dönemin en görkemli yapıları arasında bulunan bu anıtsal heykeller; doğu, batı ve kuzey teraslarında yer almaktadır. Günümüze kadar iyi korunan bu dev heykeller, 10 metreye yakın boyutlarda olup, kireçtaşı bloklarından yapılmıştır.Dağın en yüksek yeri, yerleşim yeri değildir, burada Antiochos’un tümülüsü ve kutsal alanlar mevcuttur. Nemrut Dağı’nın doğu ve batı teraslarında Antiochos ile tanrı ve tanrıça heykelleri görülmektedir, ayrıca aslan ve kartal heykelleri de dikkat çekmektedir. Öte yandan eşsiz bir aslanlı horoskop da batı terasındadır. Dağda yer alan heykeller, Helenistik, Pers ve Kommagene ülkesinin özgün sanatlarının sentezi şeklindedir. Nemrut Dağı’ndaki heykeller, Kommagene Krallığı’nın tarih sahnesinden silinmesinden yaklaşık 2 bin yıl sonra, 1881 yılında bulunmuştur. Dağdaki heykelleri gören, Alman mühendis Karl Sester isimli görevlidir. Her yıl binlerce turist tarafından ziyaret eden Nemrut Dağı’nda güneşin batışı ve doğuşu da eşsizdir. Bu nedenle dağı ziyaret edenler, geceden yola çıkarak güneşin muhteşem doğuşunu izlemektedirler.Mor Barsavmo Manastırı (Peraş Kalesi)
Pütürge’ye bağlı Uzuntaş Mahallesi’nde yer alan manastır, ilçenin önemli tarihi yapılarından bir diğeridir. Özel araçla ulaşılabilen manastır, Ortaçağ döneminde Süryani Patrikliği’ne ev sahipliği yapmıştır. Bölge sakinlerinin Peraş Kalesi olarak adlandırdığı Mor Barsavmo Manastırı, günümüzde büyük oranda yıkılmış durumdadır. Birkaç duvarı kalan manastırın ilk olarak, 5’nci yüzyılda inşa edildiği saptanmıştır. Süryanilerin Bizans döneminde Malatya’ya yerleştirilmesi üzerine önemi artan manastır, 985 yılında Süryani Ortadoks Patrikliği’ne ev sahipliği yapmıştır. Patriklik, 1293’te Mardin’e taşınana kadar burada bulunmuştur. Süryanilerin dini ve kültür merkezi olan manastırda, Mor (Aziz) Barsavmo rölyeflerinin mucizevi olduğuna inanılmaktaydı.Pütürge’de nerede ne yenir?
Malatya mutfak kültürünün özelliklerini taşıyan Pütürge, kendine özgü lezzetlere de sahiptir. Burada ilçenin en çok sevilen lezzetleri sac kavurma, incik kebabı, ekşili köfte, kaburga doldurma ve içli köfte oldukça lezzetli yapılmaktadır. Pütürge yaylalarında tamamen doğal ortamlarda otlayan hayvanların lezzetli etleriyle yapılan yemekler ilçede oldukça meşhurdur. Ayrıca Malatya mutfağının ünlü lezzetleri olan analı kızlı, bulgurlu köfte, sulu köfte, kömbe, lahana köftesi, kara çorba, kiraz yaprağı köftesi, geleli kebabı, Şam kebabı, irinti çorbası, sıcak çiğleme ve tiritli köfte de ilçede yaygın olarak tüketilmektedir.Pütürge’de yer alan restoran ve lokantalarda yöresel lezzetleri tadabilirsiniz. İlçede en çok tercih edilen restoranlardan Köylü Lokantası, ilçe merkezindeki Hacı Sülük İş Merkezi’nde ilçenin en eski lokantası olarak hizmet vermektedir. Pütürge’nin yöresel yemeklerinin en lezzetli pişirildiği mekanlardan olan lokantada; genç hayvanların etinden yapılan kavurma, taş fırında pişirilen güveç ve kuşbaşı kebap yoğun olarak tercih edilmektedir. Ayrıca kuzu haşlama, tavuk haşlama, kuru fasulye, pilav, İzmir köfte gibi lezzetler de Köylü Lokantası’nda oldukça lezzetli hazırlanmaktadır. Yemeğin yanında sunulan acılı ayran ise yaz aylarının vazgeçilmezleri arasındadır. Ayrıca ilçede hizmet veren Hancı Köfte Yemek Salonu, Kubedağı Lokantası, Tepehan Park, Saray Et Lokantası ve Yıldız Lokantası da yöresel lezzetleri tadabileceğiniz restoranlardır.Pütürge’de gece hayatı
Malatya’nın küçük ilçesi Pütürge, gece hayatı konusunda gelişmemiştir. Muhafazakar yapısı nedeniyle ilçe merkezinde alkollü mekan bulunmamaktadır. Ancak Nemrut Dağı’nı ziyarete gelen turistlerin konakladığı otellerin barlarında canlı bir gece hayatından söz edilebilir. Pütürge yakınlarında bulunan bu otellerin restoran ve barlarında eğlenceli bir gece geçirebilirsiniz. İlçe merkezinde ise kafeterya ve çay bahçelerinde içeceklerinizi yudumlayarak dinlenebilirsiniz.