
Tirilye Gezi Rehberi
Tirilye Gezi Rehberi
İstanbul’da yaşayanların hafta sonu kaçamağı için tercih ettiği tatil beldelerinden olan Tirilye, Bursa’nın Mudanya ilçesine bağlı eski bir Rum köyüdür. Marmara Denizi’nin sonsuz maviliğinin yanı sıra zeytinlikleri ve tarihi yapılarıyla şirin bir belde olan Tirilye, bir vadinin iki yamacında kurulmuştur. Bursa il merkezine 40, Mudanya ilçe merkezine ise 10 kilometre mesafede yer alan Tirilye, eski Rum evleri, kiliseleri, camileri, çeşmeleri ve asırlık çınarlarıyla yüzyıllardır yerleşimin bulunduğu bir kültürler mozaiği özelliği taşımaktadır.İsminin nereden geldiğiyle ilgili çok sayıda rivayetin gezdiği Tirilye’de, en yaygın iddia, İznik Konsülü esnasında Hıristiyanlığa freski sokmaya çalıştıkları için aforoz edilen üç rahibin buraya sürgün edilmesinden dolayı “Üç Rahip” anlamındaki bu ismin verilmesidir. Başka bir iddia ise barbunun ünlü olması nedeniyle Rumca “Triglia” kelimesinden Tirilye adının doğmuş olduğudur. Osmanlı Sadrazamı Mahmut Şevket Paşa 1909’da bu köyde suikasta uğramış ve köyün ismi “Mahmut Şevket Paşa” olarak değiştirilmiştir, ancak yöre halkı Tirilye demeyi sürdürmüştür. 1963 yılında da köyün adı Zeytinbağı şeklinde değiştirilmiş, ancak bu isim de kabul görmemiştir. Beldenin ismi 2011’de alınan kararla Tirilye olarak kalmıştır.
Yüzyıllardır şarabı ve zeytini ile meşhur olan Tirilye, ayrıca kültür varlıkları bakımından da oldukça zengin bir beldedir. Burada bulunan yüz yıllık tarihi konaklar, Rumlardan kalan üç tane manastır, yedi tane kilise, üç tane ayazma ve Ortodoks Rum Mezarlığı önemli tarihi yapılardır. Tirilye gibi küçük bir yerde bu kadar çok sayıda dini yapının olması, beldenin önemli bir dini merkez olduğunu ortaya koymaktadır. Tirilye’nin merkezi, üzerinde 15 tane yaşlı çınar ağacının yanı sıra şehir parkı, dükkanlar ve kahvelerin bulunduğu İskele Caddesi’dir.
Tirilye’ye nasıl gidilir?
İstanbul’a yakınlığı nedeniyle buradan çokça ziyaretçi çeken Tirilye’ye İDO veya BUDO seferleriyle gidilebilmektedir. Eğer özel araçla gitmek isterseniz feribotla, araçsız gitmek için ise deniz otobüsünü kullanabilirsiniz. Yaklaşık bir buçuk saatte İstanbul’dan ulaşılabilen Tirilye’ye özel araçla giderken, feribottan inip Zeytinbağı (Tirilye) tabelalarını takip etmek gerekiyor. Trafiğin olmadığı saatlerde yaklaşık 20 dakikada beldeye ulaşılabilirken, hafta sonu bu süre biraz daha uzamaktadır. Araçsız iseniz iskelenin önündeki yoldan dolmuşa binerek Tirilye’ye gidebilirsiniz. Öte yandan Tirilye ile Bursa OSB arasında çalışan Zeytinbağı Belediyesi Özel Halk Otobüslerini de kullanabilirsiniz.Karayoluyla Tirilye’ye gitmek için ise İstanbul’dan toplam 180 kilometre yol kat etmeniz gerekmektedir. Eğer şehirlerarası otobüs firmalarını tercih ederseniz Bursa merkeze gittikten sonra yarım saatte bir kalkan Tirilye-Kumyaka-Mudanya-Bursa hattını kullanabilirsiniz. Bursa ile Mudanya arasında minibüs seferleri de mevcuttur. İki aktarma ile Tirilye’ye ulaşılabilmektedir.

Tirilye’de doğa sporları
Tirilye’de doğa sporları
Doğa sporlarından özellikle trekking için uygun bir ortama sahip olan Tirilye’de, ayrıca yüzme başta olmak üzere su sporları da gelişmiştir. Doğa yürüyüşleri için birçok parkurun yer aldığı köyde, en çok tercih edilen rota Tirilye ile Eşkel arasındaki yoldur. Tirilye’den başlayıp Ketendere’ye, ardından da Eşkel’e kadar devam eden parkurda, yol üzerinde bulunan Aya Yani Manastırı ve Kapanca Antik Limanı görülebilmektedir. Muhteşem bir deniz manzarası eşliğinde süren yürüyüş, 12 kilometre sonra Eşkel sahilinde sona ermektedir. Kolay ile orta arasında değerlendirilen bu parkurun yanı sıra Tirilye’de köy içinde ve çevrede farklı parkurlar da bulunmaktadır.
Tirilye’de gezilecek yerler
Tirilye’de gezilecek yerler
Tirilye Sokakları
Tirilye’de gezilebilecek yerlerin başında tarihi evlerin bulunduğu sokaklar gelmektedir. Beldedeki cıvıl cıvıl sokaklarda huzurlu bir yürüyüş yapabilirsiniz. Tirilye’nin sokaklarında iki ya da üç katlı cumbalı evler, rengarenk görüntüleriyle görenleri kendilerine hayran bırakmaktadır. Osmanlı–Rum mimarisinin güzel örnekleri arasında bulunan bu eski tarihi evler 150 ila 200 yıllık geçmişe sahiptir.Tabut Ev (Güverte Şeklindeki Ev)
Tirilye sokaklarında karşılaşılan bu ikonik ev, uzun ve ince yapısıyla tabuta benzediği için Tabut Ev adı verilmiştir. Bu sevimsiz isimden hoşlanmayan ev sahipleri, “Güverte Şeklindeki Ev” adını kullanmaktadır. Yerli ve yabancı turistlerin beldede en çok fotoğraf çektikleri yer bu evdir. Biraz bakımsız bir görüntüsü olsa da Tabut Ev, görülmeye değer önemli bir yapıdır.Perili Ev
Trilye’de görülmesi gereken tarihi evlerden biri de Tabut Evin hemen karşısındaki Perili Ev’dir. Camları kırık olan harabe halindeki evin içinde de girilebilmektedir. Evde perilerin bulunduğuna dair ilgili ilginç hikayeler vardır. Tirilye’ye gittiğinizde bu evle ilgili hikayeleri bolca dinleyebilirsiniz.Taş Mektep
Köyde görülmesi gereken bir diğer yapı Taş Mektep, Osmanlı İmparatorluğu’nun son zamanlarında yapılan eğitim reformlarının ardından 1909’da Tirilye metropolitince inşa ettirilmiştir. Yapı, mübadeleden sonra 1924’te Öksüzler Evi olarak kullanılmış, 1928’de ise tekrar okul olarak kullanılmıştır. Restore edilmesi planlanan bina şu anda bakımsız bir haldedir.Yemekhane (Aziz Vasil Kilisesi)
Mübadelenin ardından Öksüzler Evi olarak kullanılan Taş Mektep’in yanındaki kilise bu okulun yemekhanesi olarak kullanılmıştır. Daha sonraki yıllarda farklı amaçlarla da kullanılan Aziz Vasil Kilisesi, 2009’da restore edilmiştir. Tarihi kilise halihazırda Faruk Çelik Kültür Merkezi olarak hizmet vermektedir.Eski Postane
Beldedeki en bakımlı yapılardan biri olan Eski Postane, 1902 yılında inşa edilmiştir. Halihazırda özel mülk olan binanın alt katı taştan, üst katları ise ahşaptan yapılmıştır. Oldukça iyi restore edilen Eski Postane’nin altı katında ayrıca Tirilye’nin meşhur zeytincisi Adnan Abi’nin dükkanı bulunmaktadır.Dündar Evi (Yuannes Kilisesi)
Bizans mimarisi özelliklerini taşıyan 19’uncu yüzyıl Rum kilisesi Dündar Evi, mübadelenin ardından özel mülk olmuştur. Burayı satın alan Giritli iş insanı, otel yapmak istemiş ancak resmi prosedürlerden dolayı bunu gerçekleştirememiştir. Bina, ondan sonra terk edilerek, kendi kaderine bırakılmıştır.Fatih Camii (Hagios Stephanos)
Tarih boyunca Hıristiyanlıkta önemli bir yeri olan Tirilye’de bulunan çok sayıda kiliseden biri de Hagios Stephanos’tur. Beldedeki en eski yapılardan olan bu kilise 7’nci yüzyılda inşa edilmiştir. Kiliseye 1560’ta minare ve mihrap eklenerek camiye dönüştürülmüştür. Halen ibadete açık olan Fatih Camii’nin yanına ise Yavuz Selim tarafından Avlulu Hamam inşa ettirilmiştir.Kemerli Kilise (Panagia Pantobasillissa)
Tirilye’de bakımsız bir şekilde duran Kemerli Kilise’nin, üzerine resim yapılan ilk kilise olma özelliğini taşıdığı belirtilmektedir. Panagia Pantobasillissa adındaki bu Bizans kilisesi, her ne kadar harabe şeklinde olsa da beldede görülmesi gereken önemli tarihi yapılardan biridir.Çeşmeler
Tirilye köyünde çok sayıda tarihi çeşme bulunmaktadır. Farklı dönemlerde yapılan bu çeşmelerin bazılarının çok eski tarihli olduğu bilinmektedir. Bazıları restore edilen bu çeşmelerden Tabut Ev ve Eski Postane binası yakınında bulunanları en çok ilgi çekenlerdir.Tirilye’de nerede ne yenir?
Bursa mutfak kültürünün özelliklerine sahip olan Tirilye’de, yöresel ve Türk mutfağının lezzetlerini bulabileceğiniz çok sayıda mekan bulunmaktadır. Başta İskender kebap olmak üzere yöre mutfağının lezzetlerini sunan bu mekanların yanı sıra köyde kahvaltı yapmak da oldukça keyiflidir. Balıkçılarıyla da ünlü Tirilye’de nefis lezzetleri sunan bazı mekanları sizin için derledik.Çamlı Kahve
Tirilye’nin meşhur kahvaltıcısı Çamlı Kahve, tepelik bir yerde nefis manzaraya sahip bir mekan olarak dikkat çekmektedir. Dekorasyonu oldukça sevilen Çamlı Kahve’de zengin menülü bir serpme kahvaltı ile güne başlayabilirsiniz. Kahvede tost, menemen, gözleme çeşitleri ve sucuklu yumurta özellikle meşhurdur.Çınar Balık Restaurant
Tirilye sahilinde yan yana duran balıkçılar içinde öne çıkan Çınar Balık Restaurant, en taze ve lezzetli balıkları yiyebileceğiniz mekanlardan biridir. Köyün adının barbundan geldiği düşünüldüğünde bu lezzeti mutlaka tatmak gerekir.Tirilye Bağ Evi Kahvaltı ve Restaurant
Kahvaltı için en çok tercih edilen yerlerden biri de eşsiz bir manzarası olan Tirilye Bağ Evi Kahvaltı ve Restaurant’dır. Kahvaltının yanı sıra diğer öğünlerin de gayet lezzetli hazırlandığı bu restoranda, hafta sonları yer bulmak neredeyse imkansızdır.Mahur Restaurant
Tirilye’de balık ve mezelerin en güzel hazırlandığı bu mekan da turistler tarafından tercih edilen restoranların başında gelmektedir. İskele Caddesi üzerinde bulunan Mahur Restaurant, fiyatları biraz yüksek bir işletme olarak dikkat çekmektedir.
Tirilye’de gece hayatı