
Uzundere Gezi Rehberi
Uzundere Gezi Rehberi
Doğal ve tarihi güzellikleriyle Türkiye'deki 11’inci “Sakin Kent” seçilen Erzurum'un Uzundere ilçesi, il merkezine 84 kilometre mesafede yer almaktadır. Karadeniz Bölgesi’nde bulunan ilçe, daha önceleri Tortum’a bağlı bir belde iken, 1987’de ilçe statüsü verilerek Erzurum’a bağlanmıştır. Tortum Şelalesi’yle ünlü olan ilçede nüfusun önemli bir kısmını Kıpçak Türkleri ve Poşalar meydana getirmiştir. Milattan Önce 1000’li yıllara uzanan bir tarihi geçmişe sahip olan Uzundere; Eti, İskit, Saka, Pers, Doğu Roma, Sasani, Bagratlı Krallığı ve Vaspuragon Krallığı dönemlerini yaşamıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı İmparatorluğu kontrolüne giren kent, tarihi zenginliğinin oluşturduğu izleri bugünlere kadar taşımıştır. İlçeye bağlı olan Çamlıyamaç, Altınçanak, Yıkıklar, Balıklı, Dikyar, Çağlayan, Gölbaşı, Ulubay, Kirazlı ve Sapaca köyleri bu tarihi zenginliğin önemli kalıntılarını taşıyan yerlerdir.Tortum Nehri’nin kenarında bulunan Uzundere ilçesi; doğası, tarihi ve doğa sporları bakımından önemli bir merkezdir. Balıklı köyü yakınında yer alan Tortum Şelalesi, Türkiye'deki en yüksek şelale olup; yükseklik bakımından yeryüzü genelinde de önemli şelaleler arasındadır. Yüksekliği 48 metre olan şelale, dağlarda eriyen karlarla beslenerek sürekli gür bir şekilde dökülmektedir. Oldukça geniş olan Tortum Gölü de muhteşem güzelliğiyle bölgenin öne çıkan bir diğer güzelliğidir. Karadeniz’in Doğu Anadolu’yla birleştiği bir noktada yer alan Uzundere’de görülmesi gereken çok sayıda doğal ve tarihi güzellik bulunmaktadır.
Uzundere’ye nasıl gidilir?
Erzurum il merkezine 84 kilometre uzaklıkta bulunan Uzundere ilçesine Erzurum Doğu Semt Garajı’ndan kalkan otobüslerle ulaşmak mümkündür. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerden ilçeye gitmek için havayolunu tercih ederseniz, öncelikle uçakla Erzurum Havaalanı’na inmeniz gerekmektedir. Havalimanından Uzundere ilçe merkeze her saat başı toplu taşıma araçlarıyla ulaşabilirsiniz. Ayrıca taksi ve kiralık araçlarla da ilçeye gitmeniz mümkündür.
Uzundere’de doğa sporları
Uzundere’de doğa sporları
Türkiye'de “Sakin Kent” unvanına sahip ilçeler arasında bulunan Uzundere, son yıllarda ekstrem sporlarla adını duyurmaya başlamıştır. Tortum Şelalesi, Tortum Gölü, Yedigöller, yaylalar ve tarihi kiliseleriyle öne çıkan ilçe, aynı zamanda yüksek dağlara sahiptir. Bu dağlar, son yıllarda paraşütle atlama ve iple atlama gibi aktivitelere ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Doğa sporları bakımından önemli bir potansiyeli bulunan ilçede yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bu sporlar, yaz aylarını renklendirmeye başlamıştır. Dağcılık kamplarının düzenlendiği Uzundere’de, ayrıca foto safari de ilgi gören aktiviteler arasına girmeye adaydır. Dağ bisikleti için de oldukça elverişli olan bölgede, doğa sporlarının yaygınlaştırılması için çeşitli projeler yürütülmektedir.
Uzundere’de doğa sporları
Uzundere’de gezilecek yerler
Öşki Kilisesi
Uzundere’de gezilecek yerler arasında ilk sırada yer alan Öşki Kilisesi, 10’uncu yüzyılın sonlarında yapılmıştır. Uzundere’nin Çamlıyamaç köyünde yer alan kilise, Bagratlı Kralı 3. David tarafından inşa ettirilmiştir. Öşklü Grigor’un mimarlığını üstlendiği Öşki Kilisesi, Vaftizci Yahya’ya adanan önemli bir eserdir. Erzurum bölgesinde, haç planı en büyük eser olarak dikkat çeken kilise, bir manastır kompleksi şeklinde tasarlanarak inşa edilmiştir. Kilisedeki renkli taş bezemeleri ile kabartma figürleri oldukça ilgi çekicidir. Dikkat çeken mimari yapısıyla görülmeye değer olan Öşki Kilisesi’nin restorasyonu gündemdedir.Orta Camii
Uzundere ilçe merkezinde yer alan Orta Camii’nin kim tarafından yaptırıldığı kesin olarak saptanamamıştır, ancak yapılış yılı 1847’dir. Etrafındaki ağaçlık alanla birlikte güzel bir görüntü oluşturan caminin ağaçlarla kaplı olan, bakımlı küçük bir bahçesi mevcuttur. Moloz taşla inşa edilen Orta Camii’nde, süslemeler ağırlıklı olarak geometriktir ve bitkisel motiflerle yapılmıştır. İnşa edildikten sonra farklı dönemlerde çeşitli eklemeler yapılan cami, yöre halkı tarafından Yeniçeri anlamına gelen İnçer Camii olarak da bilinmektedir.Tortum Gölü
Uzundere ilçesi ile Tortum ilçesi arasındaki ortak sınır olan Tortum Gölü, bölgede gezilmesi gereken en önemli doğa güzelliklerden biridir. Gölün oluşmasıyla ilgili yapılan araştırmalara göre, Balıklı köyü bölgesindeki Kemerlidağ’da meydana gelen bir heyelan sonucu Tortum Nehri’nin önünün kapanması sonucu gölün bugünkü hali meydana gelmiştir. Oluşumu 18’inci yüzyılda meydana gelen Tortum Gölü’nün güneyi çok sayıda kuş türünün yaşadığı bir kuş cennetidir. Yürüyüş yapıp bol bol fotoğraf çekebileceğiniz göl çevresindeki mesire alanlarında piknik de yapabilirsiniz.Tortum Şelalesi
Tortum Gölü gibi Tortum Şelalesi de Uzundere ve Tortum ilçeleri arasında ortak sınırı oluşturmaktadır. Uzundere’deki bu muhteşem güzellik, ilçe merkezine 16 kilometre uzaklıkta, Tortum Gölü’nün kuzeyinde bulunmaktadır. Türkiye’deki en yüksek, dünyada ise üçüncü en yüksek şelale olma unvanını elinde bulunduran Tortum Şelalesi’nin yüksekliği 48 metre olup, şelalenin bulunduğu bölgenin deniz seviyesinden yüksekliği ise bin metre civarındadır. Şelalenin oluşumu, 18’inci yüzyılda Tortum Gölü’nü meydana getiren heyelan sayesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu yıllarda Kemerlidağ'dan kopan büyük kütleler, Tortum Çay'ının aktığı Tev Vadisi’ni kapatmıştır. Muhteşem bir manzarası bulunan şelalenin genişliği 21 metredir. Bölgeye yapılan balkondan manzaranın keyfine doyamayan konuklar, bu balkondan merdivenle şelaleye inebilirler. Piknik alanlarına da sahip olan şelaleye yöre sakinleri Sudökülen adını vermiştir. Şelaleden dökülen suların bazen güneş ışınları altında oluşturduğu gökkuşağı görenleri büyülemektedir. Su sporlarının da yapılabildiği bu güzel şelale her dönem ayrı bir güzelliğe sahiptir. Mayıs ve haziran aylarında büyük bir coşkuyla dökülen şelalede, Temmuz ayı itibarıyla su miktarı bir miktar azalmaktadır.Yedigöller (Yıkıklar)
Uzundere’de görülmesi gereken yerlerden olan Yedigöller, Tortum Şelalesi’nden akan suların oluşturduğu yedi tane göldür. Doğal özellikleri ve etrafındaki ağaçlıklarla muhteşem bir güzellik oluşturan Yedigöller, ilçenin Ulubağ köyünde bulunmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği yaklaşık 800 metre olan Yedigöller’den en büyük olan gölün etrafında büyük bir kanyon yer almaktadır. Bu gölün etrafındaki alabalık tesisleri ve restoranlar turistlerin yoğun ilgisini çekmektedir. Bölge doğa yürüyüşleri ve piknik yapmak için de gayet elverişlidir.Uzundere mutfak kültürü
Erzurum’un şirin ilçesi Uzundere, bir mikro klima özelliği gösterdiği için eşsiz bir mutfak kültürüne sahiptir. Bölgede doğal olarak yetişen bitkilerle beslenen hayvanlar; oldukça kaliteli süt, tereyağı, peynir ve et ürünlerinin üretilmesine imkan sunmaktadır. Pek çoğu bölgeye özel türlerden oluşan doğal meyve ve sebzeler de yemeklerin ana bileşenlerini oluşturmaktadır. Ayrıca 3 bin yıllık bir tarihi zenginliğe sahip olan Uzundere’de egemen olmuş medeniyetler de burada özgün bir mutfağın oluşmasına önemli katkı sağlamıştır. Tatlı, tuzlu ve ekşi lezzetleri barındıran yöre mutfağında; tam buğday unu, tereyağı ve peynir öne çıkmaktadır. Yemeklerin ve tatlıların ana malzemelerinden biri de yörede yetişen doğal meyvelerdir. Dut, elma, armut, ceviz, erik, kayısı, ayva gibi meyveler hamur işlerinde ve etli yemeklerde de kullanılmaktadır.Lezzet durağı Balıklı köyü
Uzundere’de öne çıkan lezzetler, Erzurum genelinde de damakları şenlendiren cağ kebabı, aşotu çorbası, kadayıf dolması, şalgam dolması, lalanga, hasuta, çiriş yemeği, dut çullaması, lor dolması, çaşır ve Erzurum ketesi gibi tatlardır. Ayrıca ilçeye bağlı olan Balıklı köyü ise kendine has bir mutfağa sahiptir. Bu köyde; yufka yağlaması, kelecaş, kuymak, heris dolması, cevizle erişte, kavurmalı tirit, siron, balık güveci, katmer, tava pağacı, ayran çorbası, pestil kayganası, tava ketesi lezzetler yaygın olarak tüketilmektedir. Uzundere ilçesinde bulunan restoran ve lokantalarda bu yöresel lezzetleri tatmak mümkündür. İlçede öne çıkan başlıca restoranlar Balıklı köyde yer alan Balıklı Köy Konağı, Çırçır Konak ve Pınarkeyf Balık Restoran gibi işletmelerdir. Özellikle Pınarkeyf Balık Restoran, Tortum Gölü’nün eşsiz manzarasına karşı taze göl balığı yiyebileceğiniz muhteşem bir mekandır. Bu restoranda tereyağında pişirilen alabalık oldukça meşhurdur.
Uzundere’de gece hayatı