Termik santraliyle bilinen Muğla’nın Yatağan ilçesi, aynı zamanda tarihi ve doğal güzellikleriyle de öne çıkan bir ilçedir. Muğla il merkezine 25 kilometre uzaklıkta yer alan ilçenin denize kıyısı bulunmamaktadır. Yatağan Dağı’nın eteklerinde yer alan bu şirin ilçede Akdeniz iklimi görülmektedir. Yaz aylarının sıcak ve kurak, kış aylarının ise ılık ve yağışlı geçtiği ilçe, iç kesimde olduğu için bazen sert kış aylarına maruz kalmaktadır. Topraklarının büyük kısmı ormanlık olan Yatağan’da, en çok görülen ağaç türü kızılçamdır. Ayrıca karaçamın da görüldüğü ilçede; kekik, böğürtlen, kavak ve çınar ağaçları da dikkat çekmektedir. Bölgenin ekonomisine önemli katkısı bulunan Yatağa Termik Santrali, insan sağlığı açısından zararlı olduğu için santralin bulunduğu bölgede son yıllarda nüfus azalmıştır. Yatağan’ın ekonomik gelişiminde son zamanlarda mermer fabrikaları da etkili olmuştur. Buradan çıkarılan mermerler, sanayide önemli bir yere sahip olmasına rağmen, çevreye verdiği zararlar nedeniyle başta akarsular olmak üzere doğal yaşamı olumsuz etkilemiştir.Yatağan tarihi, Milattan Önce 700’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Milattan Önce 700 ile 400 yılları arasında buraya ilk yerleşimin gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Bölgenin Türklerin kontrolüne girmesi ise 1080 yılında gerçekleşmiştir. Tarihsel süreç içerisinde Bizanslıların tekrar egemen olduğu bölgede, 1190’da yeniden Türkler hakimiyet kurmuştur. İlçenin adının da Oğuz Türklerinde oturmak anlamındaki Yatuk kelimesinden türediği belirtilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu’nun kontrolüne 1429 yılında giren Yatağan, uzunca bir dönem kılıç, pala ve hançer gibi aletlerin imal edildiği bir yer olmuştur. Burada üretilen Yatağan barutunun İstanbul’un fethinde kullanıldığı da bilinmektedir. Yatağan, II. Dünya Savaşı’ndan sonra İtalyanlarca işgal edilmiş, 1921 yılında ise işgalden kurtarılmıştır.
Yatağan’a nasıl gidilir?
Muğla il merkezine 25 kilometre uzaklıkta yer alan Yatağan, kolay ulaşım olanaklarına sahiptir. İl merkezinden ilçeye gün içinde sık sık karşılıklı düzenlenen minibüs ve otobüs seferleriyle gidilebilmektedir. Muğla il merkezinden özel araçla yarım saatten daha kısa sürede ulaşılan Yatağan; ayrıca Milas’a 39, Marmaris’e 80, Bodrum’a 84, Didim’e ise 108 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır.Büyük kentlerden Yatağan’a havayolu ile gitmek isteyenler ise ilçeye 125 kilometre uzaklıkta bulunan Dalaman Havalimanı’nı kullanabilirler. Türkiye’nin pek çok şehrinden her gün uçuşların yapıldığı Dalaman Havalimanı’ndan ilçeye havayolu servis araçları, taksi ya da kiralık araçlarla ulaşılabilmektedir.Yatağan’da doğa sporları
Coğrafi yapısı ve iklimi doğa sporlarına uygun olan Yatağan’da, başta trekking olmak üzere çeşitli aktiviteler yapılabilmektedir. Uzunluğu 800 kilometre olan meşhur Karya Yürüyüş Yolu’nun bir parkuruna da ev sahipliği yapan Yatağan’da; küçük köyler, antik kentler ve ormanlar arasındaki bu rota oldukça keyifli bir yürüyüş parkurudur. Ayrıca Yatağan yakınlarında yer alan Göktepe Dağı da tırmanma ve yürüyüşler için oldukça elverişli bir yapıya sahiptir. Bin 880 metre yüksekliğe sahip bu dağda, ormanlık alanlarda temiz havayı ciğerlerinize çekerek güzel bir yürüyüş yapabilirsiniz.Öte yandan Yatağan’da bisiklet için uygun parkurlar da mevcuttur. Bunların en çok tercih edileni, Yanıklar bölgesinde yer alan orta zorluk seviyesindeki uzunca parkurdur. Bunların yanı sıra Muğla ile Yatağan arasındaki yol da, bisiklet severler için orta zorluk derecesine sahip güzel bir rotadır. Dağ motosikleti sürmeyi sevenler ise Dipsiz Tünel bölgesindeki yaklaşık 30 kilometrelik parkurda güzel bir sürüş keyfi yaşayabilirler.Yatağan’da gezilecek yerler
Stratonikeia Antik Kenti
Yatağan ilçe merkezine altı kilometre uzaklıktaki Stratonikeia Antik Kenti, ilçede gezilebilecek önemli tarihi bölgelerden biridir. Karia bölgesinin önemli kentleri arasında yer alan Stratonikeia Antik Kenti’nin eski ismi İdrias olarak geçmektedir. Milattan Önce 281 ile 261 yılları arasında, Seleukos kralı Antiokhos’un eşi Stratonike adına kurulan kent; kale kalıntıları, ana giriş kapısı, oda mezarlar, küçük bir tiyatro, büyük tiyatro, gymnasion ve akropol gibi yapılara ev sahipliği yapmaktadır. Kentin alt kısmında yer alan büyük tiyatronun sahne kalıntıları büyük oranda gün yüzüne çıkarılmıştır.Lagina Antik Kenti
Yatağan ilçe merkezine 12 kilometre uzaklıkta yer alan Lagina Antik Kenti, Karyalılar için kutsal yerlerden biridir. Burada bulunan Ayışığı Tanrıçası Hekate’ye atfedilen tapınak, Milattan Önce 40’ta Partlarca yağmalanmıştır. Lagina Antik Kenti’ni, Stratonikeia’ya bağlayan kutsal bir yol mevcuttur. Bu kutsal yol, söz konusu dönemde, Ayışığı Tanrıçası Hekate adına yapılan festivallerde, “ölüler dünyası kapısının anahtarı”nın taşındığı yer olarak dikkat çekmektedir. Antik kentte yapılan arkeolojik kazılarda, burada yer alan tapınağın bir bölümü gün yüzüne çıkarılmıştır.Panamara Antik Kenti
Yatağan’a bağlı Bağyaka köyü yakınlarında yer alan Panamara Antik Kenti, ilçeye 14 kilometre mesafede bulunmaktadır. Stratonikeia Antik Kenti’ne bağlı dini bir merkez olduğu tahmin edilen Panamara, Stratonikeia şehrine de bir yol ile bağlıdır. Bu dini merkezde, törenler ve şenlikler yapılmaktaydı. Günümüze kadar ulaşan kalıntıların oldukça az olduğu antik kent, yüksek bir konumda ve orman içinde yer almaktadır.Gerga Antik Kenti
Yatağan’a bağlı Kırsakallar köyü yakınlarında yer alan Gerga Antik Kenti, ilginç özellikleriyle dikkat çekmektedir. Kentin girişindeki kayalarda yer alan yön yazılarında, kentin adı Gergakome olarak geçmektedir. Çoğunluğu Yunanca olan bu yazılardan biri ise Latincedir. Bu durum da Roma dönemi başladığında kentte bir topluluğun yaşadığı anlaşılmaktadır. Bu halk, kentin ortasına bir ana tanrıça heykeli dikip, çevresine de çeşmeler ve mezarlar kurmuştur. Tarım yapan bu topluluk, bu korunaklı kentte uzun yıllar yaşamıştır.Yaylaköy Kilisesi
Yatağan ilçe merkezine dokuz kilometre mesafede yer alan Yaylaköy Kilisesi, Milas karayolu üzerindeki Eskihisar köyünde bulunmaktadır. Rumlar tarafından inşa edildiği tahmin edilen kilisenin çatısı çökmüş durumdadır. Duvar boyaları ve süslemeleri de yok olan harabe halindeki kiliseden geriye ne yazık ki bir enkaz kalmıştır.Anıt Ağaç
Yatağan’da görülebilecek doğal güzelliklerden biri de Bozöyük beldesi Pınarbaşı mevkiinde yer alan anıt ağaçtır. İlçe merkezine 24 kilometre uzaklıkta yer alan anıt ağaç, Orman Bakanlığı’nca tescillenerek koruma altına alınmıştır. Çapı altı metre olan ağacın yüksekliği ise 30 metre civarındadır.Yatağan’da nerede ne yenir?
Bölge yemek kültürünün özelliklerini taşıyan Yatağan’da, başta hamur işleri ve sebze yemekleri olmak üzere çok sayıda yöresel lezzet dikkat çekmektedir. Dutmeş, Arap aşı çorbası, çopur, un tarhanası, topak tarhana, makarna çorbası ve işkembe gibi çorbaların yaygın olarak tüketildiği ilçede, etli yemek olarak Büryan Kebabı, Ekşili Tavuk, Mumbar Dolması, Piliçli Bamya, Muğla Kebabı, Et Yahni, Tavuk Yahni, Tavuk Dolması, Kanlı Kavurma, Muğla Tavası ve Muğla Güveci gibi yemekler öne çıkmaktadır. Yörenin belli başlı sebze yemekleri ise Yağlı Patlıcan, Yumurtalı Patlıcan, Galli Patlıcan, Taze Bakla, İç Bakla, Bakla Kavurması, Taze Patlıcan Dolması, Bakla Yoğurtlaması, Börülce Kavurması ve Nohutlu Pırasa gibi lezzetlerdir.Yatağan’da yer alan restoran ve lokantalarda bu yöresel lezzetleri tadabileceğiniz gibi Ege ve Akdeniz mutfağının lezzetlerini de bulabilirsiniz. İlçenin en çok tercih edilen restoranlarını; Pınarbaşı Restaurant, Meşhur Köfteci Bahri Usta, Kokoreççi İsmail, Zehra’nın Mutfağı, Güzelköy Köprübaşı Restaurant, Hürtur Kervansaray Restaurant, Yakup Usta Çorba Dünyası Izgara ve Ev Yemekleri, Pamukkale Pide Kebap, Efsane Döner, Yiğit Lokantası, Alocan Pide Salonu, Sofram Lokantası, Yavuzerler Pide Döner Salonu, Yıldız Restoran, Yatık Yaprak Döner Salonu, Gözleme Mantı Evi, Muğlalı Köfteci, Burcu Pide Çorba Salonu ve Yatağan Ziyafet Pide Salonu olarak sıralayabiliriz.Yatağan’da gece hayatı
Yatağan’da gece hayatı, Muğla’nın diğer ilçeleri kadar aktif değildir. Ancak yine de ilçede akşam saatlerinde gidilebilecek eğlence mekanları mevcuttur. Daha çok bar ve birahanelerin yer aldığı Yatağan’da; 218. Sokak üzerinde yer alan Carizma Cafe Bar, Hürriyet Caddesi üzerinde hizmet veren Eylül Cafe Bistro, İnönü Bulvarı üzerinde konuklarını ağırlayan Bulvar Bar, yine İnönü Bulvarı üzerinde faaliyet gösteren Yörük Birahanesi, ve Bozüyük’te bulunan Pınarbaşı Restaurant öne çıkan mekanlardır.Kafeterya ve pastanelerin de yoğun olarak tercih edildiği Yatağan’da, akşam saatlerinde keyifli sohbetlerin yapıldığı bu mekanlarda da dinlenebilirsiniz. İlçede yer alan kafeteryaların öne çıkanlarını; Kibar Kitap Cafe, Cafe Miss, Nar Pastanesi, Çözüm Cafe, Miba Cafe, Ask, Nar Cafe, Maya Cafe Pastane, Anatolya Seher Cafe, Sevgi Yolu Kaldırım Kafe, Kocabıyık Patiserie Cafe, Köşem Cafe ve Meyra Cafe olarak sayabiliriz.